१ असार २०८२, आईतवार

अन्तर्वार्ता/विचार

‘विद्यार्थीहरूलाई विश्वबजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने प्रमाणित गर्नु त्रिविको चुनौती हो’

‘विद्यार्थीहरूलाई विश्वबजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने प्रमाणित गर्नु त्रिविको चुनौती हो’

–पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’– विश्वविद्यालयको दीक्षान्त समारोहका अवसरमा कुलपतिका हैसियतले उपस्थित भएर सम्बोधन गर्न पाउँदा मलाई अत्यन्तै खुसी लागेको छ । यस अवसरमा आज विश्वविद्यालयका विभिन्न विषय र तहका उपाधि प्राप्त गर्ने सम्पूर्ण विद्यार्थी एवम् आजको समारोहमा उपस्थित हुनुहुने सम्पूर्ण विद्यार्थीहरूलाई हार्दिक बधाइसहित सुखद् र सफल भविष्यको शुभकामना व्यक्त गर्दछु । यस विश्वविद्यालयले नेपालको शैक्षिक जगतमा पुर्याएको योगदान अतुलनीय छ । ऐतिहासिक गरिमा बोकेको विश्वविद्यालयको दीक्षान्त समारोहमा राष्ट्रपतिज्यू उपस्थित हुनुभएकोमा विश्वविद्यालय परिवारको तर्फबाट यहाँप्रति म हार्दिक आभार प्रकट गर्दछु । यस अवसरमा यस विश्वविद्यालयले नेपाली उच्च शिक्षाको क्षेत्रमा पुर्याएको महत्त्वपूर्ण योगदानको मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्दछु । यस अविछिन्न कार्यमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउनुहुने सम्पूर्ण प्राध्यापक, कर्मचार...
कवि पुरुषोत्तम आचार्यको ‘जुनेली’ माथि लघु समीक्षात्मक टिप्पणी

कवि पुरुषोत्तम आचार्यको ‘जुनेली’ माथि लघु समीक्षात्मक टिप्पणी

–निमेष निखिल– कवि पुरुषोत्तम आचार्यको साझा प्रकाशनबाट प्रकाशित खण्डकाव्य हो जुनेली । पटक पटक दोहोरिएको क्लिसेयुक्त कथानक बोकेको जुनेली खण्डकाव्यले कथित दलित वर्गकी नायिका जुनेली र जनजाति पृष्ठभूमिको धनेलाई मुख्यपात्रका रूपमा उभ्याएको छ । उही मुखियाको शोषण, बलात्कार जस्ता विषयको पुनरुक्ति यस काव्यमा पाइन्छ । जुठे दमाई, धने, जुनेली, मुखिया जस्ता पात्रहरू खण्डकाव्यमा आएका छन् र तिनको चरित्र विकास सहज र स्वाभाविक रूपमन गरिएको छ । पहाडी जस्तो लाग्ने ग्रामीण परिवेश, गाउँ, गाउँमाथिको मितेरी डाँडो र त्यहाँ रहेको चौतारो, धने र जुनेलीले गाईवस्तु चराएको जङ्गल आदि परिवेशले कविकै जन्मभूमि मकवानपुर हर्नामाडी आसपासको परिवेशको झल्को दिएको छ । सामाजिक शोषणबाट मुक्तिका लागि क्रान्ति र वर्गसङ्घर्ष आवश्यक छ भन्ने मार्क्सीय वैचारिकीको प्रस्तुति काव्यको केन्द्रीय कथ्य हो । काव्यको भाषा र कवित्व बेजोड छ, जस्...
गोकर्ण रिसोर्टको तामझामपछि प्रधानमन्त्रीलाई खुल्लापत्र !

गोकर्ण रिसोर्टको तामझामपछि प्रधानमन्त्रीलाई खुल्लापत्र !

–नरेन्द्रजंग पिटर– अध्यक्ष प्रचण्ड, तपाईंले गोकर्ण रिसोर्टमा नातिनीको तामझाम प्रदर्शन विवाह आयोजन गरेर गलत सन्देश दिनु भो, गलत गर्नु भो । पार्टी सुप्रिमोको हैसियतले, प्रधानमन्त्रीको हैसियतले, जनयुद्धको पहिलो पंग्तीको सबभन्दा अगुवा कमाण्डर, परिकल्पनाकारको हैसियतले गोकर्णबाट दिन खोज्नु भएको सांस्कृतिक र सामाजिक सन्देश गलत छन । समयको चयन अझ गलत छ । जाजरकोट र रुकुममा देशले ब्यहोरिरहेको प्राकृतिक विपत, तराईमा सितलहरको चिसोले कठ्याङ्गृएर मृत्यूबरन, कार्यकर्ताहरू रूपान्तरणमा देशव्यापी खटिरहेको अवस्था, विराधी र दुश्मनको घेराबन्दीमा परिरहेको अवस्था, आम जनतामा राजनीति प्रति निराशा र वितृष्णा पलाइरहेको अवस्था, नेताप्रति आक्रोशका अनेकौं रुप र चरित्र सडकमै छताछुल्ल भएको अवस्थामा गोकर्णको कलाविहीन नाटकले तपाईँलाई दीर्घकालीन असर परिरहनेछ । तपाई स्वयंले आलोचना, विरोध र उछितो खन्ने शीर्षक दिनुभयो । जनयु...
नत्र प्रधानमन्त्रीज्यूको निराशा अरु गहिरिएर जान्छ…!

नत्र प्रधानमन्त्रीज्यूको निराशा अरु गहिरिएर जान्छ…!

–शारदाप्रसाद त्रिताल– के सचिवहरुले काम गर्न नसकेकै हुन् ? प्रधानमन्त्रीज्यूले केही दिन पहिले शासन र प्रशासनसँग सम्बन्धित दुई महत्वपूर्ण कुरा उठाउनु भएको सुन्नमा आयो । १. आफुले पदभार ग्रहण गरेपछि नेपाल सरकारका सचिवहरुलाई दिएका निर्देशनहरु कार्यान्वयन हुन नसकेको मात्र होइन निराशाजनक अवस्था रहेको । २. अव देशमा व्यापक शासकीय सुधार आवश्यक देखिएको । जहाँसम्म प्रधानमन्त्रीले दिएका निर्देशन कार्यान्वयन भएनन् भन्ने प्रश्न छ यस सम्बन्धमा प्रधानमन्त्री र मुख्य सचिवको धारणा (२०८० आश्विन महिनाको कामाद पत्रिकामा प्रकाशित मुख्य सचिवको अन्तरवार्ता) बाझिएको देखियो (मुख्य सचिवको धारणा अनुसार सुधारका १२ वटा काम भएको सूची समावेश भएको देखिन्छ । दोस्रो बुँदा अनुसार शासकीय सुधार गर्ने सम्बन्धमा भने प्रधानमन्त्री र मुख्य सचिवको एउटै धारणा रहेको पनि पाइयो । के सचिवहरुले निर्देशन पालना नगरेकै हुन् ? ३. प्रध...
एनसेल प्रकरणः समिति बन्यो ठिक हुन्छ भन्ने अवस्था छैन, सशक्त खबरदारी गरौं-गगन थापा

एनसेल प्रकरणः समिति बन्यो ठिक हुन्छ भन्ने अवस्था छैन, सशक्त खबरदारी गरौं-गगन थापा

नेपाल । नेपाली काँग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले एनसेल खरिद बिक्री प्रकरणमा ठूलो अनियमितता भएको आशंका गरेका छन् । यसप्रकरणमा खबरदारी गर्दै उनले सामाजिक सञ्जालमा जनाएको प्रतिक्रिया जस्ताको तस्तैः एनसेलको खरिदबिक्रीसँग जोडिएर सार्वजनिक भएका विषय हेर्दा प्रथम दृष्टिमा नै यो प्रकरणमा ठुलो अनियमितता भएको सहजै अनुमान लगाउन सकिन्छ। तत्कालै यो प्रकरणमा विभिन्न तहबाट प्रश्न उठेकै छन्।संसदीय समितिमा,गठबन्धन दलका बैठकमा,पार्टी भित्र बाहिर सबैतिर।सरकारले समिति बनाएको छ भने सार्वजनिक लेखा समितिले “समग्र प्रक्रियामा अनुसन्धान गर्नुपर्ने देखिएकाले त्यो पूरा नहुन्जेल शेयर बिक्रीको प्रक्रियालाई रोक्न निर्देशन” दिएको छ। तर, समिति बन्यो सबै ठिक हुन्छ भन्ने अवस्था छैन । कानुनको छिद्र दुरुपयोग गरेर यस्तो गरेको प्रस्ट देखिन्छ।यसमा बदनियत छ, किनकि पहिला पनि पटक पटक यस्तो गरेका दृष्टान्त छन्।राजनीतिक र...
सहकारीका सदस्यहरु सदस्य जस्तै कहिले बन्ने ?

सहकारीका सदस्यहरु सदस्य जस्तै कहिले बन्ने ?

–प्रतिमान पौडेल– यतिबेला संसारभर वित्तीय समस्या छ । नेपालमा त झन त्यसको असर पर्ने नै भयो । यो मुलुकका शासकहरु वित्तीय संकट समाधानमा होइन, सत्ता जोगाउने र प्राप्त कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने मै व्यस्त छन् । सत्तापक्ष, प्रतिपक्ष, नयाँ पुराना सबै दल कसैलाई सत्ता जोगाउने ध्याउन्न छ भने कसैलाई मिसन ८४ को हावाले छोइसकेको छ । मुलुक टाट पल्टिन लागि सक्यो, यिनलाई भने सत्ताकै मात्र चिन्ता छ । सत्तामा गएर केही खोज्यो भने पनि गर्नेलाई गर्न नदिने हाम्रो मुलुकको दुर्भाग्य बन्दै आएको छ । हाम्रो निर्वाचन प्रणाली पनि ठिक छैन, कसैको बहुमत आउने अवस्था छैन । त्यसै कारण गठबन्धन बन्छ, गठबन्धन भनेको स्वार्थ समुह हो । हामी जनता पनि उस्तै हौ, एउटा पार्टीलाई बहुमत नदिने, सबैलाई भोट बाड्ने अनि यस्तै गठबन्धनको सरकार नभएर के हुन्छ ? यस्तो सरकारबाट मुलुकको उन्नती प्रगतिको अपेक्षा कसरी गर्ने ? सबै मिलेर वित्तीय संकट स...
यसो भन्छन् सांसद कृष्णकुमार श्रेष्ठ

यसो भन्छन् सांसद कृष्णकुमार श्रेष्ठ

काठमाडौँ । सांसद कृष्णकुमार श्रेष्ठले संसदीय समितिले प्रभावकारीरुपमा काम गर्नसक्नुपर्ने धारणा राख्नुभएको छ । स्वार्थको टकराव  र केही व्यक्ति तथा समूहको लाभका लागि संसदीय समिति परिचालिन हुनसक्नेबारे चनाखो हुनुपर्ने उहाँको भनाइ छ । अघिल्लो चुनावमा तनहुँ क्षेत्र नम्बर १ बाट संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्नुभएका सांसद श्रेष्ठ गत निर्वाचनमा बारा क्षेत्र नम्बर ४ बाट निर्वाचित हुनुभयो । अघिल्लो पटक र यस पटकसमेत उहाँ प्रतिनिधिसभाअन्तर्गतको उद्योग तथा वाणिज्य र श्रम तथा उपभोक्ता हित समितिको सदस्य हुनुहुन्छ । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी ९एकीकृत समाजवादी०का सांसद श्रेष्ठ प्रतिनिधिसभा र आफू रहेको समितिमा खरो, तार्किक र स्पष्ट विचार राख्ने नेताका रुपमा चिनिनुहुन्छ । संसदीय समितिबाट हुने निर्णय र विधेयकमाथिका छलफलले कुनै व्यक्ति वा समूह विशेषलाई लाभ पुग्नसक्नेबारे ख्याल पु¥याउन जरुरी रहेको उहाँ बताउनुहुन्छ ।...
नेत्री भण्डारीको तर्क–राष्ट्रिय हितमा सबै शक्तिको साझा धारणा आउनुपर्छ

नेत्री भण्डारीको तर्क–राष्ट्रिय हितमा सबै शक्तिको साझा धारणा आउनुपर्छ

काठमाडौँ । नेपाली कांग्रेसकी नेत्री सपना राजभण्डारी राष्ट्रियता र राष्ट्रिय हितका विषयमा देशका सबै राजनीतिक शक्तिको साझा धारणा आउनुपर्ने बताउनुहुन्छ । जनता र देशका हितका सवालमा सबै शक्ति एकै ठाउँमा उभिनुपर्नेमा जोड दिँदै उहाँले एक पक्षले उठाएका विषयलाई अर्काले खण्डन गर्दै जुहारी खेल्ने काम भइरहेकामा त्यसमा सुधारको खाँचो औँल्याउनुभयो । सांसद राजभण्डारी भन्नुहुन्छ, “मुलुकको हित हुने विषयमा सरकार, प्रमुख प्रतिपक्षलगायत पक्ष एक ठाउँमा उभिनुपर्छ, अहिले त्यस्ता विषयमा समेत सदनमा दलहरूबीच जुहारी खेलेजस्तो अनुभव भइरहेको छ ।” नेत्री राजभण्डारीले नेतृत्वले देश, समाज र जनतालाई ठिक बाटाबाट डोहोर्याउन पार्टीको आन्तरिक जीवनमा प्रशिक्षण दिनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । ‘सांसदसँग रासस संवाद’मा प्रतिनिधिसभामा समानुपातिक प्रणालीबाट निर्वाचित सांसद उहाँले विभिन्न विधि र प्रक्रिया रहेका कारण राजनीतिकरूपमा बाहि...
कार्यमुखी र परिणाममुखी सदनको पक्षमा नेत्री श्रेष्ठ

कार्यमुखी र परिणाममुखी सदनको पक्षमा नेत्री श्रेष्ठ

काठमाडौँ । जनता समाजवादी पार्टी नेपालकी नेत्री सुशीला श्रेष्ठ लोकतन्त्रमा सरकार तथा सदनका कामकारबाही प्रक्रियामुखी नभई कार्यमुखी र परिणाममुखी हुनुपर्नेमा दृढ मान्यता राख्नुहुन्छ । सरकारको वार्षिक नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमाथि लामो कर्मकाण्डी बहस–छलफल भए पनि त्यसमा समावेश गर्न दिइएका सुझाव र संशोधन नसमेटिएकामा उहाँ तीव्र असन्तुष्टि व्यक्त गर्नुहुन्छ । सांसद श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ, “दैनिक रु १० लाख खर्च गरी बजेटमाथि महिनौँ छलफल गरियो । त्यसमा आएका सकारात्मक सुझाव समेट्नुपथ्र्यो । सरकारले जे ल्यायो, बैठकमा हुन्छ र हुन्न भन्ने आधारमा अल्पमत, बहुमत र सहमतिका नाममा पास भएको देखेँ । त्यो व्यावहारिक लागेन ।” यस्तो ढाँचा, ढर्रा र औपचारिकताले देशले गति नलिने उल्लेख गर्दै उहाँले परिणाम नदिने झन्झटिलो प्रक्रियालाई तत्कालै सच्याएर जानुपर्ने सुझाव दिनुभयो । राजनीतिक नेतृत्व र कर्मचारीतन्त्रबीच भ्रष्टा...