१५ पुष २०८२, मंगलवार

भाषा/साहित्य

कवि तारक धिताल र दिना सुवेदीको कविताकृति ‘जोडीका कविता’ प्रकाशित

कवि तारक धिताल र दिना सुवेदीको कविताकृति ‘जोडीका कविता’ प्रकाशित

नेपाल । कवि तारक धिताल र दिना सुवेदी धितालको कविताकृति ‘जोडीका कविता’ प्रकाशित भएको छ । दाम्पत्य जीवनको तीन दशक पूरा भएको अवसरमा प्रकाशित कृतिमा दुवै सर्जकका समान ३०–३० कविता समेटिएका छन् । उक्त कृतिभित्र दम्पतीको संयुक्त कवितासङ्ग्रहको स्वरूप पनि केही पृथक् रहेको छ । एकातिरबाट पल्टाउँदा दिनाको र अर्कोतिरबाट पल्टाउँदा तारकका कविता कृति देखिन्छन् । पुस्तकको अगाडि र पछाडि दुवैतिर समान कभर भए पनि रचनाकारको नामको क्रम भने फरक छ । कृतिभित्र जसको नाम सुरुमा छ, त्यताबाट पुस्तक पल्टाउँदा उहाँकै कविता देखिन्छ । जोडी बाँधिँदैमा सबै कुरा उस्ताउस्तै हुन्छन् भन्ने हुँदैन । जोडीभित्रको एकल व्यक्तिको पनि आफ्नै स्वतन्त्र दृष्टिकोण हुन्छ । त्यसैले पुस्तकभित्र दुईका कविताको धार पनि अलग अलग छन् । जे देख्यो, जे अनुभूत ग¥यो, जे भन्न मन ग¥यो, त्यही लेख्यौँ । भावनामा जे तरङ्गित भए कविताकृतिभित्र पनि उही प्रस्त...
युवा गजलकार ढकालको पहिलो साहित्यिक कृति ‘रात्री आकाश’ को लोकार्पण

युवा गजलकार ढकालको पहिलो साहित्यिक कृति ‘रात्री आकाश’ को लोकार्पण

नेपाल । युवा गजलकार गुरुप्रसाद ढकालको पहिलो साहित्यिक कृति ‘रात्री आकाश’ को लोकार्पण एवम् वालिङ गजल उत्सव– २०८२ गरिएको छ । वैकल्पिक बाटो पृथक पाइला सिर्जनात्मक अभियान २०७६, स्याङ्जाको ३८ औँ पाइलाको रूपमा आधुनिक नेपाली मौलिक गजल लेखन अभियान विशेष कार्यक्रमको रूपमा ‘रात्री आकाश’ गजल कृति लोकार्पण एवम् वालिङ गजल उत्सव– २०८२ शनिबार वालिङ–८, बिपी चोकमा गरिएको हो । युवा गजलकार व्यक्तित्व बाबु त्रिपाठी र गजलकारकी आमा प्रेमकान्ति ढकाल लगायतका साहित्यकारले गजल कृतिको लोकार्पणप गर्नुभएको हो । ढकालको गजल लेखनमाथि सीता गौडेल गैह्रे र राहुल शङ्करद्वारा समीक्षा गर्नुभएको थियो । गल्याङ नगरपालिका– ११, लबरकोटका युवा गजलकार ढकाल हाल जानकी माध्यमिक विद्यालय, गल्याङ– ९, अमिलाथुम, स्याङ्जामा शिक्षण पेशामा कार्यरत रहेर आधुनिक नेपाली मौलिक गजल लेखन अभियानमा क्रियाशील रहनु भएको छ भने जगत्रदेवी साहित्य संगम, गल...
बुढ्यौली साहित्य समाज महोत्तरीको दोस्रो अधिवेशन तथा सातौँ शृङ्खला सम्पन्न

बुढ्यौली साहित्य समाज महोत्तरीको दोस्रो अधिवेशन तथा सातौँ शृङ्खला सम्पन्न

नेपाल । अचेल तराईमा शीतलहरका साथै चिसो बिर्साउन अधिवेशनको लहर चलेको छ । यस लहरकै दोस्रो क्रममा बर्दिबासमा बुढ्यौली साहित्य समाज महोत्तरीको दोस्रो अधिवेशन तथा सातौँ शृङ्खला सम्पन्न भएको छ । पुस १२ गते सम्पन्न यस अधिवेशनबाट कार्यकारिणी समितिमा अध्यक्षमा लालबाबु शर्मा, उपाध्यक्षमा बोधराज दाहाल, सचिवमा सुदर्शन भट्टराई, सहसचिवमा मोहन गिरी, कोषाध्यक्षमा देवी घिमिरे तथा सदस्यहरूमा नारद काफ्ले र शान्ता काफ्ले छनोट हुनुभएको छ । कार्यक्रममा उपस्थित साहित्यकारहरूमध्ये बुसास मधेस प्रदेशका अध्यक्ष लम्बोदर काफ्ले, प्रदेशकै सचिव रामचन्द्र पौडेल, कुमार दाहाल कुसुम, गणेश तिमल्सिना, सुदर्शनप्रसाद भट्टराई, केदार सिग्देल, ध्रुव बखरेल, गणेश तिमल्सिनालगायतले आआफ्ना रचना वाचन गरेका थिए । नियात्राकार रमेशमोहन अधिकारी प्रमुख अतिथि रहेको तथा सर्लाही, महोत्तरी, धनुषा तथा मकवानपुरका स्रष्टाहरू सहभागी सो कार्यक्रमक...
नवसर्जक चौतारीको पाँचौँ वार्षिकोत्सव सम्पन्न

नवसर्जक चौतारीको पाँचौँ वार्षिकोत्सव सम्पन्न

नेपाल । नवसर्जक साहित्य चौतारी नेपाल केन्द्रीय समितिले भर्चुअल माध्यमबाट पाचौँ वार्षिकोत्सव समारोह २०८२ सम्पन्न गरेको छ । चौतारीकी केन्द्रीय अध्यक्ष कृतिका लौडारीको सभाध्यक्षता तथा नेपाल बालसाहित्य समाजका अध्यक्ष विजयराज आचार्यको प्रमुख आतिथ्य तथा चौतारीका संरक्षक-परिकल्पनाकार दीपक गौतमको विशिष्ट आतिथ्य एवं केन्द्रीय सल्लाहकार रमेशमोहन अधिकारी, केन्द्रीय सल्लाहकार–पुरस्कार संस्थापक र साहित्य सङ्गम मकवानपुरका अध्यक्ष डीबी बर्तौला, गजल मञ्च मकवानपुरका अध्यक्ष सञ्जित श्रेष्ठ, चौतारीकी गण्डकी प्रदेश संरक्षक गङ्गा कर्माचार्य, चौतारीका कर्णाली प्रदेश संरक्षक जगेश्वर नेपाल, केन्द्रीय सल्लाहकार–पुरस्कार संस्थापक विष्णु न्यौपानेको आतिथ्य रहेको थियो । कार्यक्रमकी सभाध्यक्ष कृतिका लौडारीले संस्थाको छोटो विवरणसहित प्रथम अधिवेशनपश्चात आफ्नो नेतृत्वको कार्यसमितिले गरेका कार्यक्रमहरूको विवरण प्रस्तुत ग...
कविता: ‘कविता र म’

कविता: ‘कविता र म’

-सुदीपभद्र खनाल- आउ हे कविता मेरी पसी अन्तर चित्तमा पखालेर सफा पार जो छन् कल्मष वृत्तमा लोभ क्रोध जरा मोह हटाई इन्दुरश्मिले - व्याप्त ; अनन्त आकाश म बनूँ शुभ्र शान्तिले तृष्णाका भेलले भग्न व्यथाका ज्वारले जली बनेको छु वृथा क्लान्त शीत ताप खपी गली ढाकिएछु घटाले म चिसो स्थूल पहाड भै चम्काऊ कविता आऊ भोर उद्दिप्त रश्मिभै च्यातेर दृष्टिको जालो फाली अज्ञानको तह पिलाऊ ज्ञानगंगाको सुधारस मिठो मह निकाल मनको मैलो तम अन्ध विकार यो रश्मिले टल्किएजस्तो शैलझैँ चित्त पार यो पसेर आँतमा हेर जाँच संसारको छवि जगाऊ जो सुतेको छ थाकेर भित्र जिन्दगी भर निर्माणको आगो भोक निष्ठा र त्यागको फेर संसारको नग्न रूप फेर समाज यो ए मेरी कविता आऊ गाऊ प्रेम सुकर्मका गीत सगर्व मान्छेका कानमा न्यायका ऋचा करुणा भावले हेर सृष्टि यो वुद्ददृष्टिले पार यो धरती स्वर्ग कविता ज्ञान वृष्टिले -अमेरिका । ...
कविता: म एउटा समुन्द्र

कविता: म एउटा समुन्द्र

-लालगोपाल सुवेदी- म एउटा समुन्द्र हुँ आफैभित्र हेरिरहेछु ‘ प्रतीत्य समुत्पाद ‘ चित्र छालहरू आइरहन्छन् छालहरू गइरहन्छन् निष्काम कर्मभाव हो स्वयम्मा पवित्र म हेरिरहेछु आँखा नझिम्क्याई निर्निमेष आउने जाने पात्रहरूको चरित्र वल्लो किनार छ यथावत पल्लो किनार छ उस्तै दुरुस्तै यो आकाशजस्तो मन सघन अन्घकारमा पनि किरणहरूको बैंसालु ज्वारमा पनि अटल छ, अविचल छ न त तिकडम न त छल छ धर्ती मेरी माता आकाश मेरा पिता खोलाहरू , खहरेहरू आऊ मसम्म भुइँकुहिरो भएर , बादल भएर र कहिलेकाहीं चट्ट्याङ भएर गर्जिए पनि म पानी हुँ कीतपतङ्ग, वृक्ष वनस्पति र समस्त प्राणीहरूको जीवनकहानी हुँ म फूलहरूमा रङ्ग हुन्छु सुम्सुम्यायौ भने मलाई ढंगले तरङ्ग , तरङ्ग, विद्युत् तरङ्ग हुन्छु म तिम्रै गीतको संगति हुँ तिम्रै नसा नसामा बगिरहेको रक्तलहर जीवन र गति हुँ म तिम्रो कवितामा नअटाएको कविता गायौ भने रुद्रकण्ठले...
गीत: झुलुक्क आउने झुलुक्क जाने बतास नहुनु…

गीत: झुलुक्क आउने झुलुक्क जाने बतास नहुनु…

-आर. आर. चौलागाईं- तिम्रो जीवन निराश छैन हताश नहुनु झुलुक्क आउने झुलुक्क जाने बतास नहुनु । नदी पनि बगिरहन्छ बाधा अड्चन भोगिरहन्छ फूल पनि फुलिरहन्छ काँडाले उसलाई घोचिरहन्छ दूबोजस्तै हुनु तिमी झारजस्तो हुँदै नहुनु सतीसाल हुनु तिमी नर्कटजस्तो कहिल्यै नहुनु । हिमाल हेर त जस्तै परोस् हाँसीहाँसी उभिरहन्छ कोइली पनि कुहुकुहु गर्दै उसको गीत गाइरहन्छ दियोजस्तै बल्नु तिमी अँध्यारोसित लडिरहनु माटोजस्तै हुनु तिमी बालुवाजस्तो कहिल्यै नहुनु । -हेटौंडा, मकवानपुर ।...
लघुकथा: बन्धनमा मृत्यु

लघुकथा: बन्धनमा मृत्यु

-आरसी रिजाल- आदर्श मेरो अन्तरङ्ग लँगौटीया मित्र -- उसका भोगाइ मबाहेक अन्त भन्दैनथ्यो। ४०बर्ष अगाडि सुनाएको पीडादायिक घटना आजसम्म मैले भुल्न सक्याछैन्। पीडा गुमस्याएर राख्न हुन्न भन्छन्। त्यसैले मन हलुँगो पार्दैछु -: तिनभाइमा आदर्श जेठो। आमा मानसिक रोगी-- कहिलेकाहीँ घरबाहिर निस्केर छिमेकीलाई गाली गर्ने--कहिले हराएर खोज्न जानपर्ने।एकजनाले छोड्नै नमिल्ने।उबेलाँ धामीझाँक्रीबाट उपचारका नाममा -- कुचोले हिर्काउने,खोर्सानीको धुप सुँघाउने, पन्यौ तताएर डाम्नेसम्म गरेकै हुन् । आमालाई तिनभाइले एकएक रात पालो मिलाएर कुर्थे ।आदर्शको पालोको दिन बिहान चारबजे बिउँझेर आमालाई छाम्दा सिताङ्ग पायो। अनि करायो -- लौ न आमा बोल्नु हुन्न, के भयो ? छिटोछिटो आओ..........। आमाको मृत्युको केहि बर्षपछि प्रबचनमा -- " मातापिता जीउँदै छँदा सेवा नगर्ने पुत्रले मृत्युपछि गोकर्ण,मुक्तिनाथ त के गया पुगेर चढाएको पिण्ड ...
बाह्रखरी कथा प्रतियोगितामा शिवराज शाहीको ‘एक मान्ठ एक देउता’ शीर्षकको कथा प्रथम

बाह्रखरी कथा प्रतियोगितामा शिवराज शाहीको ‘एक मान्ठ एक देउता’ शीर्षकको कथा प्रथम

नेपाल । ‘डिशहोम सातौँ बाह्रखरी कथा प्रतियोगिता, २०८२’ मा शिवराज शाहीद्वारा लिखित ‘एक मान्ठ एक देउता’ शीर्षकको कथा प्रथम भएको छ । प्रथम स्थान हासिल गरेका शाहीले नगद दुई लाख रुपैयाँ पुरस्कार प्राप्त गरेका छन् । प्रतियोगितामा ऋतेश गुरुङद्वारा लिखित ‘भुइँकुहिरोको बीचमा’ शीर्षकको कथा द्वितीय भएको छ । कथाका लेखक गुरुङलाई नगद एक लाख, ट्रफीलगायत पुरस्कारबाट सम्मान गरियो । इन्द्रप्रसाद गोतामे (जगतजंग) द्वारा लिखित ‘अधुरो प्रतिलिपि’ शीर्षकको कथा तृतीय भएको छ । लेखक गोतामेलाई ६० हजार नगदसहित ट्रफीलगायत पुरस्कारबाट सम्मान गरिएको छ । प्रथम, द्वितीय र तृतीय स्थान हासिल गरेका तीन कथाका कथाकारलाई प्रधानमन्त्री सुशीला कार्की, विशिष्ट अतिथि सम्राट उपाध्याय, बाह्रखरी मिडियाका कार्यकारी अध्यक्ष तथा प्रधानसम्पादक प्रतीक प्रधान, प्रबन्ध निर्देशक ज्ञानेश्वर आचार्य, डिश मिडिया लिमिटेडका अध्यक्ष हेमराज ढकाललगाय...
बुढ्यौली साहित्य समाज रौतहट-सर्लाहीको प्रथम अधिवेशन तथा एघारौँ शृङ्खला सम्पन्न

बुढ्यौली साहित्य समाज रौतहट-सर्लाहीको प्रथम अधिवेशन तथा एघारौँ शृङ्खला सम्पन्न

नेपाल । बुढ्यौली साहित्य समाज रौतहट–सर्लाहीको आयोजनामा श्री ५ महेन्द्र जनता माध्यमिक विद्यालय कर्मैया सर्लाहीमा संस्थाको प्रथम अधिवेशन तथा एघारौँ शृङ्खला सम्पन्न भएको खबर छ । कार्यक्रममा मधेस प्रदेशका बारा, महोत्तरी, रौतहट, पर्सा तथा सर्लाहीका साथै वाग्मती प्रदेशको मकवानपुर तथा सिन्धुलीका साहित्यकारहरूको राम्रो उपस्थिति थियो । यसरी सहभागी स्रष्टाहरूमध्ये कुमार दाहाल कुसुम, माधव काफ्ले, लालबाबु शर्मा, बाबुराम फुयाल, लक्ष्मण पोखरेलले छन्द कविता तथा राम उदित, शम्भु गजुरेल, नारद काफ्ले, भवानी घिमिरे, सीता पन्थी, मीना देवकोटा, अमरिस भगत, टङ्क उप्रेती, लीला खड्का, लक्ष्मण पौडेल, अर्चना लुइँटेलले गद्य कविता वाचन गरेका थिए । यसै गरी हरिकृष्ण काफ्ले र प्रदीप धनञ्जयले मुक्तक तथा धनमाया राई तथा सुमित्रा आचार्यले गजल सुनाएका थिए । सो कार्यक्रममा बुढ्यौली साहित्य समाज गठन अभियानमा सक्रिय रहेवापत नि...