१४ भाद्र २०८२, शनिबार

भाषा/साहित्य

December 1st, 2023
कविताः कोमामा देश

कविताः कोमामा देश

–आर.आर. चौलागाईं– एउटाले हेर्नलाई काम लाग्छ आँखा लान्छु भन्यो अर्कोले लुट्न काम लाग्छ हात लान्छु भन्यो र अर्कोले भाग्न काम लाग्छ खुट्टा लान्छु भन्यो । भर्न जानेनन् कसैले रित्याउन मात्रै जाने जोड्न जानेनन् कसैले चुँड्न मात्रै जाने हँसाउन जानेनन् कसैले रुवाउन मात्रै जाने मिल्न जानेनन् कसैले झगडा गर्न मात्रै जाने । एउटाले सोच्नलाई काम लाग्छ दिमाग लान्छु भन्यो अर्कोले पिउनलाई काम लाग्छ रगत लान्छु भन्यो र अर्कोले सूप बनाउनलाई काम लाग्छ हाडखोर लान्छु भन्यो । मेरो देश अहिले सिकिस्त बिरामी छ र कोमामा बसेर उपचार गरिरहेको छ । –हेटौंडा, मकवानपुर । (सामाजिक सञ्जालबाट साभार)...
November 30th, 2023
बालकथाः त्यो उज्यालो

बालकथाः त्यो उज्यालो

–यशु श्रेष्ठ– “नानु साँझै पर्न लागिसक्यो । हिँड, अब घर जानुपर्छ ।” घाँसको भारी बान्दै आमाले नानुलाई भन्नुभयो । “आमा, यी अम्बाहरु लगेर म साथीहरुलाई बाँड्छु । अलि धेरै अम्बा लगेँ भने साथीहरुलाई धेरै धेरै दिन पाइन्छ नि त ।” नानुले अम्बाको बोटमा झटारो हान्दै भनिन् । ‘पुग्छ के यति भए । अब हिँड । बाटैमा रात पर्छ अनि थाहा पाउलाऊ ।’ आमाले पनि दुईचारवटा अम्बा टिपिदिनु भयो । नानुले सबै अम्बा बोकिन् । काठको सानो घोँचा घिसार्दै उनी अघि लागिन् । घाँसको भारी बोकेर आमाचाहिँ नानुको पछि पछि गफ गर्दै हिँड्नु भयो । “आमा, हाम्रो जङ्गलमा कति धेरै फलफूल छन् हगि ?” नानुले खुसी हुँदै भनिन्, “जतिखेर आए पनि केही न केही खान पाइन्छ । कति राम्रो हाम्रो जङ्गल ।” ‘हा हा हा !’ आमा हाँस्नुभयो । आमा हाँस्नु भएको सुनेर नानु पछाडि फर्किइन् । ‘किन हाँस्नु भएको आमा ?’ नानुले छक्क पर्दै सोधिन् । ‘तिमीलाई देखेर ।’ आमाले जवा...
November 29th, 2023
अमेरिकामा नेपाली भाषा/साहित्यका स्रष्टाहरु सम्मानित, दुई कृति बिमोचित

अमेरिकामा नेपाली भाषा/साहित्यका स्रष्टाहरु सम्मानित, दुई कृति बिमोचित

-सुरेन्द्र नापित (अमेरिका, बोस्टन )। नेपाली भाषा तथा साहित्यका स्रष्टाहरु अमेरिकामा सम्मानित भएका छन् । नेपाली भाषा तथा साहित्यको संरक्षण, संवर्धन र प्रवर्धन गर्नमा अमूल्य योगदान पुर्याएका कारण स्रष्टाद्वय अनेसास नेपाल च्यप्टरका निवर्तमान महासचिव तथा कवि ऋषभदेव घिमिरे र कवि तथा साहित्यकार शकुन ज्ञवाली सम्मानित भएका हुन् । उनीहरुलाई अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज, बोस्टन च्याप्टर, अमेरिकाले सम्मान गरेको हो । गत आइतवार अमेरिकाको बोस्टन सहरस्थित पशुपतिनाथ बुद्ध मन्दिरमा अनेसास, बोस्टन च्याप्टर, अमेरिकाले आयोजना गरेको साधारणसभा तथा स्रष्टा सम्मान समारोहमा घिमिरे र ज्ञवालीलाई सम्मान गरिएको हो । अनेसास बोस्टन च्याप्टरका अध्यक्ष महेश्वर पन्तको अध्यक्षता र नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति एवम् कवि तथा साहित्यकार भूपाल राईको प्रमुख आतिथ्यता रहेको उक्त कार्यक्रममा घिमिरेलाई सम्मानपत्र र शकुन...
November 28th, 2023
अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज कोलोराडो शाखाको वार्षिक साधारण सभा सम्पन्न

अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज कोलोराडो शाखाको वार्षिक साधारण सभा सम्पन्न

कोलोराडो । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज कोलोराडो शाखाको वार्षिक साधारण सभा सम्पन्न भएको छ । शाखा अध्यक्ष राजु सिटौलाको अध्यक्षतामा गत आइतबार सभा सम्पन्न भएको हो । शाखाका महासचिव किरण अधिकारीबाट आव २०२२/२३ को प्रगति विवरण, सचिव लालप्रसाद चौलागाईँबाट आव २०२३/२४ को प्रस्तावित कार्ययोजना र कोषाध्यक्ष सेनुप्रसाद तिवारीबाट आव २०२२/२३ को आय व्यय विवरण र २०२३/२४ को अनुमानित आय व्यय विवरण प्रस्तुत गर्नु भएको थियो । कार्यक्रममा उठेका सवालहरुमा अध्यक्ष सिटौला, सचिव चौलागाईँ र कोषाध्यक्ष तिवारीले स्पष्ट पार्नु भएको थियो । जूम माध्यमबाट सञ्चालित सभामा अनेसासका केन्द्रीय अध्यक्ष गोबर्द्धन पूजा र अनेसास बोर्ड अफ ट्रष्टीका अध्यक्ष पदम विश्वकर्माले शुभकामना दिनु भएको थियो । सभामा आजीवन सदस्यहरु सीता सापकोटा, बाशुदेव खनाल, डा. विजयराज शर्मा, प्रमिला शर्मा, सञ्जय शाक्य, कुमारजंग कार्की,...
November 27th, 2023
पत्रकार कार्कीले पाए कतार च्याप्टरको ‘अनेसास शिखर पुरस्कार’

पत्रकार कार्कीले पाए कतार च्याप्टरको ‘अनेसास शिखर पुरस्कार’

नेपाल । अन्तराष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) कतार च्याप्टरले यस वर्षको ‘अनेसास शिखर पुरस्कार’ पत्रकार होम कार्कीलाई प्रदान गर्ने भएको छ । नेपाली पत्रकारिता तथा साहित्यको क्षेत्रबाट कतारको साहित्यमा पुर्‍याएको योगदानको कदर गर्दै कार्कीलाई पुरस्कृत गर्ने निर्णय भएको अनेसास शिखर पुरस्कार समितिका संयोजक प्रेमप्रसाद भट्टराईले बताउनु भयो । यो पुरस्कारको उद्देश्य प्रवासमा नेपाली भाषा साहित्य, कला र गीतसंगीतमा समर्पित एक उत्कृष्ट स्रस्टालाई हरेक वर्ष पुरस्कृत गर्ने गरेको छ । साहित्यकार स्वर्गीय शिखर वैद्यको सम्मानमा अनेसास कतार च्याप्टरले यो पुरस्कार स्थापना गरेको हो । मकवानपुर घर भएका कार्कीले सञ्चारमाध्यम मार्फत लामो समयदेखि प्रवासी कामदारहरको सुखदुःखका विषयवस्तु उठान गर्दै आउनु भएको छ । उहाँले ‘सनैया’ नामक पुस्तक पनि प्रकाशन गरेका छन् ।...
November 26th, 2023
अनेसास बेल्जियममा नयाँ नेतृत्व, अध्यक्षमा कारंजित

अनेसास बेल्जियममा नयाँ नेतृत्व, अध्यक्षमा कारंजित

बेल्जियम । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज बेल्जियममा नयाँ नेतृत्व चयन भएको छ । नयाँ कार्यसमितिको अध्यक्षमा सौरभ कारंजित चयन हुनु भयो । त्यसैगरी उपाध्यक्षमा लोकनाथ शर्मा, महासचवमा गोपाल दाहाल, सचिवमा जमुना गैरे बास्तोला र कोषध्यक्षमा श्रीराम प्रसाईँ चयन हुनु भएको हो । त्यसैगरी सदस्यहरुमा मुना ताम्राकार, कौशल खनाल, लीलाधर पन्त, मुना राई, बिना खतिवडा र विनोद शाही चयन हुनु भएको छ ।...
November 23rd, 2023
कविताः ब्याक बेन्चर्सहरू

कविताः ब्याक बेन्चर्सहरू

–लक्ष्मण आचार्य– राजनीतिमा तिनकै दबदबा छ सडकमा सदनमा तिनीहरू नै छन् सायद अघिल्लो बेन्चमा बस्नेहरू कहिल्यै त्यहाँ पुग्दैनन् वा चाहेर पनि कहिल्यै त्यहाँ पुगेनन् सुकिलो समयको सुरिलो गीत तिनले गाउँछन् उज्यालोको सपना देखाएर तिनैले हामीलाई सताउँछन् विद्यालयीय जीवनमा जसले कहिल्यै प्रश्न गरेन शिक्षकसँग कहिल्यै गरेन गृहकार्य जसले जहिल्यै ूगृहकार्य खोइ, भन्दा शिक्षकलाई आँखा तर्थ्यो आज उहीँ संसदमा छ मन्त्री मण्डलमा छ प्रतिपक्षमा छ ठेक्कामा छ कमिसनमा छ सडकमा छ पुलिसमा छ आर्मीमा छ माथ्लो तहमा छ तल्लो तहमा छ अघिल्लो बेन्चमा बस्नेहरूले देश छोडिरहेका छन् भूगोलसँगको नाता तोडिरहेका छन् देशमा भने चारैतिर उनै ब्याक बेन्चर्सहरू मात्र छन् तपाईं नै भन्नुस न महाशय यति बिग्न ब्याक बेन्चर्सहरूले शासन गरेको देश कसरी फरवार्ड हुन्छ ? –चन्द्रपुर, रौतहट ।...
November 22nd, 2023
बालकविताः क्याल्कुलेटर

बालकविताः क्याल्कुलेटर

–रमेशचन्द्र घिमिरे– हिसाब गर्थे बाजेले औँला भाँचेर हामी हिसाब गर्दैछौँ मिसिन जाँचेर ‘यति मुरी धान भयो कोदो यति पाथी यतिको दर बेच्नुपर्दा कति हुन्छ नाति’ औँला भाँच्दै सोध्नुभयो हाम्रा बाका बाले कापी कलम झिकेँ अनि हिसाब गर्न थालेँ जोड्ने गुन्ने मेसो पाइनँ अल्मल गरेँ अनि हजुरबालाई गफ दिएँ फुर्सद छैन भनी ‘सर, मिसले दिनुभा’को गृहकार्य टन्न सकेपछि भन्छु ऐले सक्तिनँ म भन्न यसो भन्दै पढ्ने निहुँमा कोठाभित्र पसेँ क्याल्कुलेटर खोजेँ अनि हिसाब गर्न बसेँ बाहिर आई भनेँ–‘बल्ल गृहकार्य भ्याएँ धान–कोदोको हिसाब पनि मिलाएर ल्याएँ’ हजुरबाले सोध्नुभयो–‘कसो गरिस् तैँले’ तर उत्तर भन्दिनु भो मैलेभन्दा पैले भनेँ मैले–‘उत्तर मिल्यो साह्रै छक्क परेँ हो हजुरबा मैले पनि हजुरले झैँ गरेँ’ ‘लुकी लुकी क्याल्कुलेटर हान्ने बानी तेरो औँला भाँच्दै उत्तर ठ्याक्कै पार्ने बुद्धि मेरो’ हाँसी–हाँस...
November 18th, 2023
कतारमा सुनिए कवि कृसु क्षेत्री

कतारमा सुनिए कवि कृसु क्षेत्री

काठमाडौँ । कतारको राजधानी दोहामा कवि कृसु क्षेत्रीको एकल कविता वाचन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको ११५औँ जन्मजयन्तीको अवसरमा गैर आवासीय नेपाली संघ कतार, अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज कतार, नवोदित साहित्यिक वाचनालय कतार र सन्ध्या ग्रुप अलखोरको संयुक्त आयोजनामा शुक्रबार क्षेत्रीको एकल कविता वाचन कार्यक्रम आयोजना गरिएको हो । महाकवि देवकोटाको तस्वीरमा माल्यार्पण गरी आरम्भ भएको उक्त कार्यक्रममा कवि क्षेत्रीले आफ्ना नयाँ तथा पुराना गरी एक दर्जन कवितामार्फत समसामयिक घटना र प्रवासको जीवनको चित्रण गर्नुभएको थियो । कवि, गजलकार एवं अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज कतारका अध्यक्ष लेख कार्कीको सभापतित्वमा सम्पन्न सो कार्यक्रममा गैर आवासीय नेपाली सङ्घ कतारका अध्यक्ष रमेश भट्टलगायत विभिन्न सङ्घ संस्थाका प्रतिनिधि सहभागी हुनुहुन्थ्यो । कार्यक्रमका सभापति लेख कार्क...
November 15th, 2023
वरिष्ठ बालसाहित्यकार मानन्धरको ९० वर्षको उमेरमा निधन

वरिष्ठ बालसाहित्यकार मानन्धरको ९० वर्षको उमेरमा निधन

काठमाडौँ । वरिष्ठ बालसाहित्यकार शान्तदास मानन्धरको ९० वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । स्थानीय बयोधा अस्पतालमा उपचारका क्रममा मंगलबार उहाँको निधन भएको साहित्यकार प्रा. जगत् उपाध्यायले बताउनुभयो । स्वर्गीय मानन्धर पहिलो पारिजात बाल साहित्य सम्मान २०७०, जगदम्बा श्री सम्मान २०७५ लगायत धेरै सम्मान तथा पुरस्कारबाट सम्मानित हुनुहुन्थ्यो । साहित्यकार मानन्धरले ‘बालकोसेली’, ‘बालपोष’ र ‘मचाक्यब’ नामका बालसाहित्यिक पत्रिका सम्पादन एवं प्रकाशकन गर्नुभएको थियो । छ दशकभन्दा लोमो समयदेखि बालसाहित्यमा आफ्नो जीवन समर्पण गर्नुभएका उहाँले राणा शासनदेखि नै बालखुराक पस्कदै आउनुभएको हो । साहित्यकार उपाध्यायका अनुसार मानन्धरको अन्त्येष्टि बुधबार गरिनेछ ।...