भाषा/साहित्य

नेपाल । वरिष्ठ पत्रकार गजेन्द्र बुढाथोकीको ‘जङ्गबहादुर इन इङ्ग्ल्यान्ड’ पुस्तक काठमाडौँमा विमोचन गरिएको छ । राणा शासनको सुरुवात गर्ने जङ्गबहादुर राणाले गरेको संयुक्त अधिराज्य (बेलायत) यात्राका रोचक कुरा किताबमा समावेश छन् । राणाले काठमाडौँबाट बेलायत यात्रामा निस्केको १७५ औँ वर्षको अवसर पारेर पुस्तक सार्वजनिक गरिएको हो । किताबलाई लेखकका बुवा भक्तबहादुर बुढाथोकी, इतिहासविद् त्रिरत्न मानन्धर, वरिष्ठ पत्रकार कुन्द दीक्षित, लेखक यादव देवकोटा, श्री ३ जङ्ग संस्थाका अध्यक्ष पूर्वरथी सरोजप्रताप राणा र प्रकाशक कुन्ता थापाले संयुक्त रूपमा विमोचन गर्नुभयो । लेखक बुढाथोकीले जङ्गबहादुरको बेलायत यात्रा हुँदा लागेको खर्च खोज्ने क्रममा आफू प्रभावित भएर किताब तयार पारेको बताउनुभयो । किताबबारे धारणा राख्दै इतिहासविद् मानन्धरले निकै मेहनत गरेर किताब तयार पारिएको भन्दै इतिहासका कुरा समय समयमा विमर्श गरिराख्...

–सुदीपभद्र खनाल– नाचौँ हामी अब समयको नाप नाघेर आऊ राखौँ हामी नव प्रणयको माप सम्झेर आऊ लाखौँ नौला पल अब रचौँ फूलझैँ मुस्कुराऊ यो हो माया नगर धरती बाँच हाँसेर आऊ । हाम्रो माया मृदु समयको गीत हो गुन्गुनाऊ साँच्चै छायाँ सरि छ बुझ यो जिन्दगी नाच आऊ पारौँ यौटा नव सृजनको भोर साकार आऊ यो हो माया नगर दुनियाँ बाँच हाँसेर आऊ । हाम्रो यात्रा पुरुष प्रकृति स्पन्द हो आदि सत्य मात्रै चोला युग युग नयाँ दृश्य उत्कर्ष नव्य यो यात्राको अनुपम पला छुट्छ जानेर आऊ प्यारी नाचौँ युगयुग पछी भेटमा साथ आऊ । खुल्लान् लाखौं पछि पनि यहाँ सिर्जनाका मुहार फुल्लान् लाखौँ कुसुम कलिका दिव्य शोभा हजार आफैँ हामी अपितु नरहे हुन्न यो भेट आऊ प्यारी धर्ती नभ घुमिसक्यो साथमा नाच आऊ । यो शोभामा अनुपम नयाँ शुभ्र सौन्दर्य कप्न यो आभामा झलमल अझै दीप्तिमा दीप्ति थप्न नाचे जस्तै फनफन घुमौँ विश्व ब्रम्हाण्ड आऊ...

-धनराज गिरी- "पुतली, तिम्रो काम सकियो । ल,जाऊ । हाम्रो मिसन "होम शान्ति" पूर्ण भयो ।  यो समात !" हातमा एउटा खाम,दामसहितको,राखिदियो प्रोफेसर "विकाश दिव्यकीर्ति आनन्दश्री परमानन्दले !" किन ? कथा रमाइलो छ, राधा अधिकारी, वन्दना,गौरव र तेलभिसाको जस्तै । "हस् गुरु बा, हजुरको पवित्र स्नेह र मार्गनिर्देशनले यो टुहुरी आज इज्जतदार अस्तित्व हुन पाएकी छे, म गुरु बाप्रति ताउम्र आभारी रहनेछु !" पुतली परियार, एम फिल, अङ्ग्रेजी साहित्य, प्रोफेसरकी चेली । सात दिन गुरु बाको वरिपरि बसिन् । किन ? -- आमा ज्वालादेवी शर्मा र पत्नी सुकूनकुमारी सन्तोषी जहिले पनि घरमा हिन्दुस्तान र पाकिस्तान । दन्तबझान ! ललिता पवार र मीना कुमारी ! हैरान भयो प्रोफेसर । जति गरे पनि सम्झाउन सकेन । जसले पनि उही " हाराकिरीको " धम्की दिने ! प्रेम विवाह, अति मिलेको जोडी । यता आमा एकल,कोही छैन । अनि योजना बनायो । "पुतली, यो नाटक है !" ...

नेपाल । सञ्चारकर्मी तथा गीतकार गीता अधिकारीको आलेखसङ्ग्रह ‘मेरा कलमका डोबहरू’ लोकार्पण गरिएको छ । अधिकारीको पुस्तक काठमाडौँमा नेपाली चलचित्र क्षेत्रकी वरिष्ठ कलाकारद्वय चैत्यदेवी सिंह र भुवन चन्दले लोकार्पण गर्नुभयो । कृतिकार अधिकारीले आफूले विभिन्न समयमा मिलाप मासिकका साथै विभिन्न पत्रपत्रिकामा प्रकाशित आलेखलाई सङ्ग्रह गरेर पुस्तकको आकार दिएको बताउनुभयो । मिलाप पब्लिकेसनका अध्यक्ष कृष्ण भुसालले मिलाप मासिकको चर्चा गर्दै कृतिकार अधिकारीले आफ्ना आलेखलाई दस्ताबेजीकरण गरेको जानकारी दिनुभयो । अखिल नेपाल साहित्यिक समाजका पूर्वअध्यक्ष राधेश्याम लेकालीले अधिकारलाई आफूले बर्सौंदेखि चिनेको भन्दै आगामी दिनमा अन्य कृतिको आशा गरेको बताउनुभयो ।...

नेपाल । नइ प्रकाशनले राष्ट्रिय जीवनका ख्यातिप्राप्त दश जना साधकलाई २०८० सालको ‘नइ पुरस्कार’ समर्पण गर्ने निर्णय गरेको छ । नइ प्रकाशनबाट अध्यात्म दर्शन र सनातन धर्मसंस्कृतिको जागरण, संरक्षण र सम्वर्द्धनका लागि प्राज्ञिक रूपमा सात दशकदेखि समर्पित प्रा।चेतोनाथ शर्मा आचार्यलाई ‘नइ चन्द्रधन पुरस्कार’ समर्पण गरिने भएको नइ प्रकाशनका सदस्य सचिव नरेन्द्रराज प्रसाईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार नेपाल राष्ट्रको गौरवमय धर्म र संस्कृतिको अनुसन्धान तथा सांस्कृतिक जागरणका लागि सात दशक अघिदेखि अविच्छिन्न रूपमा समर्पित संस्कृति शिरोमणि श्री हरिराम जोशीलाई ‘नइ भूपालदुर्गा पुरस्कार’ समर्पण गरिने निर्णय भएको छ । नेपाली भाषासाहित्यको सेवामा समर्पित रही विविध सिर्जना तथा प्राज्ञिक चिन्तनमा पुर्‍याएको विशिष्ट योगदानका निम्ति प्रा. गोपीकृष्ण शर्मालाई ‘नइ देरुनीख सुकीर्ति पुरस्कार’ समर्पण गर्ने निर्णय भएको ...

–मिथिला अधिकारी– गाउँमा बा,छन् र त अन्न छ डाला भरी संघर्षका खिल् छन् बा का पैताला भरी । धेरै खुसी बटुल्नु छैन मेरा बालाई हेर्नुस बा को खुसी झुल्छ कोदाका बाला भरी । दुखै दुःखमा गुज्रिएको हो बा को उमेर सुखको पल् आएन उनका पाला भरी । बाकै दुस्ख बुझेर म लाग्दैछु परदेश तिर बाकै आशीर्वाद छ खादा र माला भरी । फर्कुँला म तिम्रा खुसीहरु बटुलेर पक्कै आँसु नझार न आमा यसरी गाला भरी । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– बाक्लो हुस्सु कुहिरो उडिरा´छ फुस् फुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“सहरबाट गलबन्दी ल्याइदिएनन् मामालेयौटा स्वीटर किन्नलाई’नि कन्जुस गरिन् आमाले”केटाकेटी आपसमा, कुरा गर्छन् खासखुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“बाले दे’को जड्यौरी, थोत्रा लुगा हापिन्छनयाँ लुगा नपाइन्जेल बरु आगै तापिन्छ”सल्काइन्छ झिँगल्टा, घसेटा र झ्यासझुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“कठ्याङ्ग्रिँदा ठण्डीमा पढ्न मन ला’छैनआँत कामेर थरर्र बोल्न पनि भा’छैनमाघले फेरि रुवाउने भो कट्यो बल्ल पुस्”जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् -भोर्लेटार, लमजुङ ...

–सुदीपभद्र खनाल– ढाकर बोकेर खेपेर भीर भञ्ज्याङ र अजङ्गका पहाडहरू झेलेर दुइधारे तरवार र भालाहरू पिएरै रगतको आँसु र पसिनामा मुछिएका निस्ता दुःखहरू ईतिहासले जोगाएको सगरमाथा जस्तो गौरव सीताजस्तो पवित्रता बुद्दजस्तो शान्ति जनकजस्तो बुद्दिमता समाजवाद साम्यवाद पूँजीवाद ढाँक्रेवाद साँप्रेवाद र थाँक्रेवाद केहीले पनि नथेग्ने देखिएपछि उत्तर आधुनिक विनिर्माणवाद भाडावाद छाडावाद र नारावादहरूको पनि केही नलागेपछि भूमण्डलीकरणको रेशमी रुमालले छोपेर बोलकबोलको तयारी भैरहेछ रातो बजारमा चर्केको आवाजस्तै दलालहरूको आवाज चर्को छ र आधुनिक पूँजीबजारमा खोटा सिक्का जस्तै भैरहेछ देश जिजुबाजेको पुर्ख्यौली पाखो हजुरबजुको माइती गाउँ अनि मेरो आफ्नै इतिहास वर्तमानको पटाङ्गिनीमा जम्मा भैरहेछन् खरिददारहरू हो... आज लिलामी छ । –अमेरिका ।...

–आर.आर. चौलागाईं– तिम्रो स्वर्गलाई म नर्क भन्छु तिम्रो देउतालाई म राक्षस भन्छु तिम्रो हरियालीलाई म पतझड भन्छु तिम्रो पूर्णिमालाई म औंसी भन्छु । तिम्रो अमृतलाई म विष भन्छु तिम्रो सुनलाई म पित्तल भन्छु तिम्रो नायकलाई म खलनायक भन्छु तिम्रो हलुवालाई म बालुवा भन्छु । तिम्रो दिनलाई म रात भन्छु तिम्रो फूललाई म काँडा भन्छु तिम्रो सुशासनलाई म कुशासन भन्छु तिम्रो दरबारलाई म मसानघाट भन्छु । तिम्रो गठबन्धनलाई म ठगबन्धन भन्छु तिम्रो कार्यकर्तालाई म दास भन्छु तिम्रो सरकारलाई म मुर्दावाद भन्छु तिम्रो मति फेरियो भने म तिमीलाई जिन्दावाद भन्छु । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

नेपाल । सिस्नुपानी नेपालका अध्यक्ष एवं हास्यव्यङ्ग्यकार लक्ष्मण गाम्नागेको हास्यव्यङ्ग्य कृति ‘दलालशाला (निबन्धसङ्ग्रह)’ प्रकाशनमा आएको छ । कृतिलाई मञ्जरी पब्लिकेसनले बजारमा ल्याएको हो । कृतिको एकैसाथ झापाको गौरादहस्थित लेखकको निवास र दुबईको बुर्ज खलिफा टावरमा विमोचन गरिएको सिस्नुपानी नेपालले जनाएको छ । सिस्नुपानी नेपालका उपाध्यक्ष प्राज्ञ धीरेन्द्र प्रेमर्षि, उपाध्यक्ष वरिष्ठ हास्य कलाकार मनोज गजुरेल, महासचिव टङ्कराज आचार्य, सचिव सरोज घिमिरे सदस्यहरू चक्र दवाडीलगायतले पुस्तकको संयुक्त रूपमा विमोचन गर्नुभएको थियो ।...