२३ कार्तिक २०८२, आईतवार

भाषा/साहित्य

अनेसासको नयाँ कार्यसमितिको सपथ ग्रहण तथा पद हस्तान्तरण जुलाई २८ मा हुँदै

अनेसासको नयाँ कार्यसमितिको सपथ ग्रहण तथा पद हस्तान्तरण जुलाई २८ मा हुँदै

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) को नवनिर्वाचित केन्द्रीय कार्यसमितिका पदाधिकारीहरुको शपथ ग्रहण तथा पद हस्तान्तरण कार्यक्रम जुलाई २८ तारिक (आइतबार) का दिन हुने भएको छ । अनेसास मेरिल्याण्ड च्याप्टरको संयोजनमा उक्त कार्यक्रम हुन लागेको हो । स्थानीय माउन्ट एभरेष्ट रेष्टुरेन्टमा बिहान ११ बजेदेखि १ बजेसम्म कार्यक्रम सञ्चालन हुनेछ । यसअघि सम्पन्न निर्वाचनबाट अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) केन्द्रीय कार्यसमिति २०२४–२०२६ कार्यकालका लागि नयाँ नेतृत्व चयन भइसकेको छ । अनेसासको निर्वाचनबाट अध्यक्षमा सर्वज्ञ वाग्ले, वरिष्ठ उपाध्यक्षमा लालगोपाल सुवेदी, अमेरिका महादेशीय उपाध्यक्षमा सुदिपभद्र खनाल, एसिया महादेशीय उपाध्यक्षमा सरिता अर्याल, अफ्रिका महादेशीय उपाध्यक्षमा गणेश खड्का, युरोप महादेशीय उपाध्यक्षमा डिल्लीराम अम्माइ, ओशीयानिया महादेशीय उपाध्यक्षमा हरिप्रसाद अधि...
ज्ञानु अधिकारीको ‘संवेदनाको समायोग’: रेणुका जिसीको पाठकीय दृष्टी

ज्ञानु अधिकारीको ‘संवेदनाको समायोग’: रेणुका जिसीको पाठकीय दृष्टी

–रेणुका जिसी– एक नारी, आमा अनि जागिरे महिलाले अनुभूत गरेका अनुभूतिहरूको समायोग हो साहित्यकार ज्ञानु अधिकारीको संवेदनाको समायोग । निजात्मक शैलीमा लेखिएका यी निबन्धहरू कोमल छन्, सरस छन् । ‘म चाहन्थेँ, म संसारकै सबैभन्दा महान् आमा बनूँ । तिमीलाई आफ्नो काखको विशाल छहारीमा नै राखेर हुर्काऊँ । तिम्रा हरेक क्रियाकलापहरूलाई नजिकै बसेर नियालूँ । तिम्रा कलिला हात समातेर घर, आँगन, बगैँचा डुलूँ । प्रत्येक साँझबिहान कुनै खुला चउरमा तिमी उन्मुक्त भएर दौडन सिकेको हेरूँ र परको क्षितिजलाई देखाएर तिम्रो गन्तव्य त्यहीँ हो भनेर सिकाऊँ (पृ. ११) ।’ संवेदनाको समायोगको पहिलो निबन्ध ‘के म असल आमा बन्न सकेँ ?’ का अंश हुन् यी वाक्य । आफ्ना दुबै सन्तान अरू कसैको काखमा जिम्मा लगाएर दिनभर विद्यालयमा सिकाइरहँदा पटक पटक चिमोटिन्थेँ । ‘के म असल आमा बन्न सकेँ ? ’ यो निबन्ध पढ्दा सोही स्मृतिले छाती चसक्क भयो । आँखा रसायो...
लघुकथाः आमाको भविष्य

लघुकथाः आमाको भविष्य

–आरसी रिजाल– मेरो टोलकी सुशीला (नाम परिवर्तन) दिदी ७५ बर्षकी भइन् । उनको पतिको निधन भयो । उनको जेठी छोरी र कान्छो छोरा हेटौँडामा र जेठो काठमाडौँमा । आमालाई दुई छोराले ६–६ महिना पाल्ने निर्णय गरेका रहेछन् । जेठोले ६ महिना पूरा हुन पाँच दिन बाँकी छँदै कान्छोकोमा पुर्‍यायो । कान्छोले भन्यो– “महिना भुक्तान भएकै छैन, किन मकहाँ ल्याएको ? आमालाई फिर्ता लैजाऊ ।” जेठो “आमालाई दुवैले बराबर माया गर्नुपर्छ । मैले आमा पाल्ने बैशाखदेखि असोजसम्ममा कुनै कुनै महिना ३१–३२ को परेका छन् । तेरो पालो कार्तिकदेखि चैत्रसम्मको महिना २९–३० को पनि रहेकोले हिसाब मिलाएर आमालाई ल्याएको हुँ ।” दिदीतिर हेरेर उसले थप्यो “मेरो कुरा जायज छैन त ?”। दिदीले भनिन्– “ए कान्छा आमै हुन् । दाइले पुर्‍याउन ल्याइहाले । अर्कोसालदेखि कसरी मिलाउने भन्ने कुरोतिर लाग । हेर यो कुरा समाज... । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...
बालकविताः जेरीको स्वाद

बालकविताः जेरीको स्वाद

–रमेशचन्द्र घिमिरे– बाटाछेउको पसल जेरी कति असल खान्छु बाबा खान्छु म लान्छु घरमा लान्छु म । छोरो यसो भन्दैथ्यो औँला भाँची गन्दैथ्यो खान्छु म त दुई तिन्टा नमान्नू बा क्यै चिन्ता । उसले खान थालेको मुख त्यसै फालेको अमिलो छ जेरी यो किन स्वाद फेरियो । अस्ति यही मिठो थ्यो आज किन यस्तो भो ? भन्नुस् साहुजी मलाई ? सोध्यो उसले नडराई । हाँस्दै दाँत देखाई ‘आएका छौ के खाई ?’ उल्टै साहुले हकारे कुरा बल्ल सकारे । बुद्धि तिम्रो काँ गा’को ? मुख तिम्रो के भा’को ? किन स्वाद फेरियो ? अस्तिकै हो जेरी यो । –भोर्लेटार, लमजुङ ।...
गजल

गजल

–मिथिला अधिकारी– खडेरी छ अझै कतै, कतै बर्षात आयो पहिरोले घर लगेको कालो रात आयो । नहुनेलाई साँझ बिहान हातमुख जोडिँदैन, हुनेलाई नै हजारौँको ब्रान्डी सौगात आयो । मै हुँ भन्दै आफुलाई ठूलो ठान्ने महाशय समाजको सामु ऐले तिम्रो औकात आयो । माया लाउँदा हिजो अस्ति केही सोचिएन, आज फेरि घरजम गर्न बिचमा जात आयो । फेरिन्छन यी नेताहरु लुगा फेरै जस्तै गरी जनताको मतको मूल्य बिश्वासघात आयो । –हेटौंडा ८ कमाने ।...
अमेरिकाव्यापी नेपाली कविता प्रतियोगितामा १७ जना कविहरु छनौट

अमेरिकाव्यापी नेपाली कविता प्रतियोगितामा १७ जना कविहरु छनौट

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) र एएनएको सहआयोजनामा उत्तर अमेरिकाव्यापी नेपाली कविता प्रतियोगितामा १७ जना कविहरु छनौट भएका छन् । प्रतियोगितामा पुरष्कृत प्रथम, द्वितीय र तृतीयलाई क्रमशः रोहिणी शर्मा, तीर्थ पाण्डे र डन कार्कीद्वारा प्रायोजित पुरस्कारद्वारा पुरस्कृत गरिनेछ । प्रतियोगितामा प्रथम, द्वितीय र तृतीय हुनेले क्रमशः ५००, ३०० र २०० डलर पुरस्कार पाउने छन् । कार्यक्रममा बालतारा आशिर्वाद अधिकारी र नवरत्न पुरस्कार रीतादेवी प्रधानलाई पुरस्कृत गरिने छ भने अनेसासका सहयोगीलाई सम्मानित गरिनेछ । आगामी जूलाई १९–२१ सम्म अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित सन्फ्रान्सिस्को शहरमा हुन लागेको दि एशोसियशन अफ नेप्लिज इन अमेरिका (एएनए) को सम्मेलनका अवसरमा उक्त प्रतियोगिता हुन लागेको हो । कार्यक्रममा उपस्थित प्रतियोगी कवि र अतिथि कविहरूका छोटा कविता बाचन पनि हुनेछ । कविता महोत्सवमा ...
साहित्यकार निमेष निखिललाई ‘लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठ स्मृति साहित्य सम्मान

साहित्यकार निमेष निखिललाई ‘लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठ स्मृति साहित्य सम्मान

नेपाल (हेटौंडा) । सर्जक सञ्जाल मकवानपुरका संयोजक निमेष निखिल ‘लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठ स्मृति साहित्य सम्मान २०८१’ द्वारा सम्मानित हुनुहुने भएको छ । नेपाल भाषा खलः मकवानपुरद्वारा वर्ष २०८१ का लागि निखिललाई सम्मान गरिन लागिएको हो । यसअघि सो पुरस्कार दाना कविताका पहिलो सर्जक तुल्सी थापा (हाल स्वर्गीय) लाई प्रदान गरिएको थियो । साथै संस्थाले हरेक वर्ष कविता प्रतियोगिता समेत गर्दै आइरहेकोले यो वर्ष पनि लोककविको ११३औँ जन्मजयन्तिको अवसरमा सो पुरस्कार प्रदान गर्न लागिएको हो । प्रतियोगितामा भने प्रथम १५ हजार, द्वितीय १० हजार, तृतीय ५ हजार र सान्त्वना ३ हजार राशि रहेको आयोजकले जानकारी दिएको छ । श्रावण ५ गते प्रतियोगिताका क्रममा निखिललाई उक्त सम्मान प्रदान गरिने छ ।...
झरनाको ३०५औँ साहित्य शृङ्खलाअन्तरगत ‘झरीमा कविता’ कार्यक्रम सम्पन्न

झरनाको ३०५औँ साहित्य शृङ्खलाअन्तरगत ‘झरीमा कविता’ कार्यक्रम सम्पन्न

नेपाल (हेटौंडा) । हेटौँडा–५ मा रहेको ठिकठिक खाजा घरमा सोमबार मकवानपुरको अग्रणी साहित्यिक संस्था झरना साहित्यिक परिवार (झसाप) मकवानपुरले आफ्नो ३०५औँ नियमित शृङ्खलाअन्तरगत झरीमा कविता शृङ्खला गरेको छ । संस्थाको संस्थापक अध्यक्ष रमेशमोहन अधिकारीको आतिथ्यतामा भएको सो कार्यक्रममा बोल्नुहुदै उहाँले यस संस्थाले हरेक परिस्थितिमा पनि नियमित कार्यक्रम गर्न नछोडेको सम्झनुहुदै यसरी कार्यक्रमहरू हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । कार्यक्रममा साहित्य सङ्गम मकवानपुरका अध्यक्ष डिबि बर्तौला, झसाप मकवापुरका निवर्तमान अध्यक्ष दीपक गौतम, सिस्नुपानी नेपाल मकवानपुरका अध्यक्ष राजकुमार लामिछाने, मुक्तक मञ्च मकवानपुरका अध्यक्ष सागर तिमल्सिना, सचिव सुवास सजल, लघुकथा साहित्य चौतारी मकवानपुरका संयोजक किशन पौडेल, कथाकार समिर पाख्रिन, कवि सुबास खनाल, साहित्य सङ्गम मकवानपुरका उपाध्यक्ष सानु खनाललगायतले रचना वाचन गर्नुभएको थियो...
देश विदेशमा उल्लासका साथ मनाइयो २११औँ भानु जयन्ती

देश विदेशमा उल्लासका साथ मनाइयो २११औँ भानु जयन्ती

नेपाल । असार २९ गते शनिबार देश विदेशमा २११औँ भानु जयन्ती उल्लासका साथ मनाइएको छ । यसैक्रममा भानु प्रतिष्ठान र नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले संयुक्त रूपमा आयोजना गरेको भानु जयन्ती विशेष कार्यक्रममा प्रतिनिधि सभाका सभामुख देवराज घिमिरे प्रमुख अतिथि हुनुहुन्थ्यो । कार्यक्रमा भानुको प्रतिमामा माल्यार्पण, श्रद्धाञ्जली अर्पण, स्रष्टा सम्मान तथा उनको योगदानको चर्चा गरियो । प्रज्ञा प्रतिष्ठानबाट प्रभातफेरि सहित शोभायात्रा गरेर पुन प्रज्ञा प्रतिष्ठानको प्राङ्गणमै फर्केपछि विशेष कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । भाषा साहित्यका वरिष्ठ साधकद्वय प्राडा नोवल किशोर राई र माया ठकुरीलाई रथारोहणसहित सम्मान गरियो भने शोभायात्रा तथा प्रभातफेरीमा उत्कृष्ट भएका विद्यालयहरू पुरस्कृत भए । कार्यक्रममा भानुभक्तका रचनाहरू वाचन गरिएका थिए । प्रमुख अतिथि सभामुख घिमिरेले साहित्यले राष्ट्रलाई अघि बढाउँछ भन्नुभयो । भान...
हेटौँडामा पहिलोपटक प्रभातफेरीसहित भानु जयन्ती मनाइयो

हेटौँडामा पहिलोपटक प्रभातफेरीसहित भानु जयन्ती मनाइयो

नेपाल (हेटौंडा) । शनिबार भानु प्रतिष्ठान नेपाल, बागमती प्रदेश कार्यसमितिले प्रदेशको राजधानी हेटौँडामा आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २११औँ जन्मजयन्तीमा प्रभातफेरी तथा साहित्यिक कार्यक्रम गरेको छ । सोलिड्यारिटी इन्टरनेसनल माविमा साहित्यकार, शिक्षक, बिध्यार्थी, पत्रकार करिब २०० जना जम्मा भएर शुरु भएको प्रभातफेरी बसपार्क, बुद्ध चोक, सिमा चोक हुँदै पुनः सोलिड्यारिटी इन्टरनेसनल माविमा पुगेर सभामा परिणत भएको थियो । प्रदेश प्रमुख यादवचन्द्र शर्माले प्रमुख अथितिका रुपमा मन्तव्य राख्नुहुँदै भानु जयन्तीलाई प्रदेशहरूमा पनि मनाउन शुरुआत गर्नु ठूलो कुरा भएको र आगामी दिनमा यसलाई जनस्तरसम्म लानुपर्नेमा जोड दिनुभयो । उहाँले देशमा साहित्यको विकास राम्रो भएको तर अझै मलजल गर्न आवश्यक रहेको कुरा बिर्सन नहुनेमा जोड दिनुभयो । उहाँले साहित्य लेखनका समयमा समाजलाई केन्द्रमा राख्नुपर्ने बताउनुभयो । कार्यक्रममा सोलिड...