भाषा/साहित्य

नेपाल (हेटौंडा) । बासुदेव रिजाल स्मृति प्रतिष्ठान हेटौंडाले साहित्यकार दीपक गौतमलाई सम्मान गरेको छ । आदिकवि भानुुभक्त आचार्यको २११ औं जन्मजयन्तीको अवसरमा मकवानपुरगढी गाउँपालिका–३ भानु माविमा आयोजित बासुदेव–भानु स्मृति साहित्य सम्मान, कविता प्रतियोगिता तथा रचना वाचन कार्यक्रममा साहित्यकार गौतमलाई बासुदेव–भानु स्मृति साहित्य सम्मान–२०८१ बाट सम्मानित गरिएको हो । नेपाली भाषा साहित्यमा पुुर्याएको योगदानको मूल्याङ्न गर्दै उनलाई सम्मानित गरिएको जनाइएको छ । साहित्यकार गौतमलाई सम्मानपत्रका साथ नगद १५ हजार रुपैयाँ प्रदान गरिएको थियो । साहित्यकार गौतमलाई विशेषतःनेपाली भाषा, साहित्यको क्षेत्रमा नवपुस्तालाई जोड्न पुर्याएको योगदानको मूल्याङ्कन गर्दै सम्मान गरिएको सम्मानपत्रमा उल्लेख छ । यसअघि यो सम्मानबाट रामचन्द्र आचार्य (फुर्सदी), पुुरुषोत्तम आचार्य, प्रभा भट्टराई, श्यामकुमार बानियाँ, नरेन्द्र परास...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– कालो कालो बादलुले पानी पार्न भुल्यो धेरै दिनको झरीपछि आज आकाश खुल्यो । यति सफा आकाश कठै मैलो थियोे हिजो तारन्तारको रुन्चे झरी भा थ्यो साह्रै झिजो । जङ्घार तर्न सजिलो भो बाढी केही घट्यो हिलो माटो ओभानो भो पैह्रो जान हट्यो । निलो निलो आकाशमा सेतो बादल डुल्यो धेरै दिनको झरीपछि आज आकाश खुल्यो । उज्यालिए डाँडाकाँडा, गाउँ बस्ती वन जसै आकाश सफा भयो, सफा भयो मन । गरिबको झुपडीमा न्यानो घाम लाग्यो डरैडरमा कति बाँच्नु पिर टाढा भाग्यो । मनकै फूलबारीको फूल हाँस्यो फुल्यो धेरै दिनको झरीपछि आज आकाश खुल्यो । –भोर्लेटार, लमजुङ ।...

–आरसी रिजाल– टेक्सस अमेरिकामा बस्छन् रमाको छोराबुहारी । दुवैजना जागिरे । नाती जन्मेको थाहा पाएपछि छोरासँग मोबाइलमा “नातीको मुख हेर्न र त्यसलाई स्याहार्न साह्रै रहर लाग्या’छ । मलाई कहिले बोलाउँछस् बाबु ?” छोरा “अहिले हजुरकी सम्धिनी आउनुभएको छ । उहाँ फर्केपछि अर्को वर्ष बोलाउला नि ।” रमा दिन र महिना गन्दै गाउँलेलाई आफू अमेरिका जाने कुरा सुनाउँदै हिँड्थिन । पुगिन् अमेरिका । साउँको भन्दा व्याजको माया भन्ने उखान चरितार्थ भयो । टुकुटुकु हिँड्दै नाती केटो हाँसेको र चकचक गरेको देख्दा उनी दङ्ग पर्थिन् । नातीलाई बिहान घुमाउन लैजादा गाजलको र साँझमा घुमाउन लैजाँदा आफ्नो पैतालामा थुक दलेर चन्दन झैँ माटोको टीका लगाइदिन्थिन् । सायद मान्छेको आँखा र भूतप्रेत नलागोस भन्ने आशयले होला । रमाले नाती स्याहारेर घरधन्दा गर्दा पनि बुहारीले बेलाबेलामा “यस्तो गर्नपर्छ, उस्तो गर्नपर्छ” भन्दै झर्कोफर्को त गर्थि...

–मिथिला अधिकारी– कहिले उकाली कहिले ओराली जस्तो, जिन्दगी कैले चुली, कैले खाली जस्तो । उता छौ तिमी जिन्दगी दुखे पनी हाँसिरहने बगैंचामा फक्रिएको फूलको लाली जस्तो । सधैं प्यासी छ बगर नदीकै छेउमा भएपनि खडेरीले खाएको किसानको बाली जस्तो । हुन त म त्यही हाँगो हुँ छुट्टिएको रूखबाट, आफ्नै फलको भारले लाछिएको डाली जस्तो । हिजोसम्म शिरमा अचायौ गंगाजल सम्झेर, कसरी जान सक्यौ नाघेर आज नाली जस्तो । म छोरी हुँ, म पत्नी हुँ, म आमा हुँ जगतकी , परिआए मैदानमा हुनुपर्छ मैले काली जस्तो । –हेटौंडा ८ कमाने ।...

-केशवलाल श्रेष्ठ- निरश थियो यात्रा ओह्रालो लाएपछि अहिले क्या रमाइलो तिमी आएपछि । तिमी नहुँदा मैले पिउन थालें खुब साँच्चै पिउन छाडें तिमी आएपछि । ओइलाएथ्यो फूल पनि रोग लागे झैं काँडा पनि फूल्न थाल्यो तिमी आएपछि । मान्छे पनि पत्थरझैं मौन हुन्थ्यो यहाँ बोल्न थाल्यो मूर्ति पनि तिमी आएपछि । मान्छे राक्षसझैं थ्यो शहर खण्डहरझैं देउताझैं भयो मान्छे तिमी आएपछि । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

नेपाल (हेटौंडा) । ऋषिराम उपाध्याय पोखरेल ‘बकिमहे’को अनुस्मरण कृति ‘अनुभूतिका आँखाहरु’ सार्वजनिक गरिएको छ । सर्जक सञ्जाल मकवानपुरको आयोजना तथा हेटौंडा स्कूल अफ म्यानेजमेन्टको प्रायोजनमा बुधबार एक कार्यक्रमबीच कृति सार्वजनिक गरिएको हो । सर्जक सञ्जाल मकवानपुरका संयोजक निमेष निखिलको सभाध्यक्ष तथा म्यानेजमेन्टका अध्यक्ष देवप्रसाद श्रेष्ठको प्रमुख आतिथ्यमा कृति सार्वजनिकरण कार्यक्रम भएको हो । कार्यक्रममा साहित्यकार घनश्याम घिमिरे, शान्ति प्रियबन्दना र देवराज तिवारीले कृतिको समीक्षात्मक टिप्पणी गर्नुभएको थियो । समीक्षक घिमिरेले कृतिकारहरुले अनुस्मरणलाई स्वीकार गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । साहित्यमा सिद्धान्त भन्दा पनि सिर्जना महत्वपूर्ण र मुल विधाहरुमा विभिन्न उपविधाहरु हुने गरेको बताउनुभयो । साहित्यको सिर्जनाले सिद्धान्तलाई निर्माण गर्ने उहाँले बताउनुभयो । पोखरेलको कृतिमा लेखनको दृष्टिकोणले फरक ग...

नेपाल (हेटौंडा) । भानु प्रतिष्ठान नेपाल, बागमति प्रदेश कार्यसमितिले आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २११ औँ जन्मजयन्तीको अवसर पारेर बागमति प्रदेशको राजधानी हेटौँडामा प्रभातफेरी तथा साहित्यिक कार्यक्रम आयोजना गर्ने भएको छ । समितिले यही असार २९ गते शनिबार बिहान ७ बजे सोलिड्यारिटी इन्टरनेसनल मावि हेटौँडा–१० मा प्रभातफेरी सहित कार्यक्रम आयोजना गर्न लागेको भानु प्रतिष्ठान नेपाल बागमति प्रदेश कार्यसमितिका संयोजक हयग्रीव आचार्यले बताए । सोलिड्यारिटी इन्टरनेसनल माविमा जम्मा भएर बुद्ध चोकसम्म प्रभातफेरी गर्ने र फेरी सोही माविमा पुगेर साहित्यिक कार्यक्रम गर्ने संयोजक आचार्यले बताए । बागमति प्रदेशका प्रदेश प्रमुख यादवचन्द्र शर्माको प्रमुख आतिथ्यतामा हुन लागेको कार्यक्रममा आदिकवि आचार्यको सम्झनामा विभिन्न बिद्यालयका बिध्यार्थीहरूले रचना वाचन समेत गर्ने भानु प्रतिष्ठान नेपाल बागमति प्रदेश कार्यसमितिका सहसंयो...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) को निर्वाचनका लागि शनिवार बिहानदेखि सुरू भएको मतदान प्रक्रिया रद्द गरि आइतवार अमेरिकी समय मध्यान्ह १२ बजेबाट पुनः शुरु भएको छ । मतदान प्रविधिमा आएको खराबीका कारण निर्वाचन समितिले यस्तो निर्णय गरेको हो । अब मतदाताले तीनदिनसम्म मतदान गर्न पाउने छन् । नयाँ तालिका अनुसार आइतवार मध्यान्ह १२ बजेदेखि बुधवार विहान ११ः५९ बजेसम्म गर्न सकिने छ । निर्वाचन समितिका अनुसार पहिला भोट गरिसकेकालाई पनि नयाँ मतपत्र पठाइएको छ । समितिद्वारा जारी विज्ञप्ति यस्तो रहेको छ । विश्वमा पाँचवटा महादेशमा फैलिएको अनेसासका २४ सय आजीवन सदस्य रहेका छन् । भानुजयन्तीको सन्दर्भ पारेर नयाँ कार्यसमितिलाई पद हस्तान्तरण गरिने कार्ययोजनासहित निर्वाचन गरिने अध्यक्ष गोवर्द्धन पूजाले बताए । निर्वाचनले अध्यक्ष र वरिष्ठ उपाध्यक्ष, प्रत्येक महादेशबाट १-१ जना उपाध्यक्ष, महासचिव,...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– दिक्कै लाग्दो गरी झरी पर्‍यो झरी । बाहिर जान पाइनँ चारा खोज्न भ्याइनँ भन्दै रुन्छे चरी झरी पर्‍यो झरी । चल्ला भोकै भए गुँडमै रुझिरहे लौ न कठै बरी झरी पर्‍यो झरी । घाम लागोस् भन्छे पानी भागोस् भन्छे तर दिनैभरि झरी पर्‍यो झरी । –भोर्लेटार, लमजुङ ।