भाषा/साहित्य

–तुलसी घिमिरे– म के भन्दैछु प्यारी सुन्यौं तिमिले कस्तो खराब बाटो चुन्यौ तिमिले । थिए कालाआँखा गहमा लुकेको किन कारागारमा थुन्यौ तिमिले । बोलचाल नहुदा पनि लाग्छ पीर कति धेरै जाल बुन्यौ तिमिले । सुम्पेर यो ज्यान दिएको हुँ मैले नौनी जस्तो मनलाई उन्यौ तिमिले । राखेर मनलाई मन अर्को माथी एउटै बनायौ अनि तुन्यौ तिमिले । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

नेपाल (हेटौंडा) । झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरको ३२ औँ वार्षिकोत्सव तथा ३ सय १३ औँ साहित्य श्रृङ्खला शनिबार सम्पन्न भएको छ । बकैया गाउँपालिका ५ कर्मचुलीस्थित कर्मप्राप्ति माध्यमिक विद्यालयमा भएको बकैया कला साहित्य महोत्सवमा शनिबार विभिन्न व्यक्तित्वहरूलाई सम्मान गर्नुका साथै समकालीन गजल मुक्तक उत्सव, बकैया काव्य महक, समकालीन काव्य उत्सवलगायतका कार्यक्रमहरु भएका थिए । सो अवसरमा साहित्यसेवी नुरप्रसाद गौतमले मातापिताको सम्मानमा स्थापना गर्नुभएको नगद रू. २१ हजार १ सय २१ राशिसहितको होमनाथ–टीकामाया प्रतिभा सम्मान भैरहवाका स्रष्टा प्राडा कपिल लामिछानेलाई प्रदान गरिएको छ । त्यस्तै साहित्यसेवी रमेशमोहन अधिकारीले मातापिताको नाममा स्थापना गर्नुभएको नगद रू. १५ हजार ५ सय ५५ राशि सहितको शिव–सावित्री अधिकारी स्मृति मुक्तक सम्मान–२०८१ इलामका शिव अधिकारीलाई प्रदान गर्ने उक्त पुरस्कार चैतको चौँथो शनि...

–धनराज गिरी– अचम्मको महामेला अचम्मको काज ! वाह वाह जोर जोगी राजनीतिबाज ! अर्थशास्त्र धर्मशास्त्र मिले आरामसित भए खुशी भक्तहरू भारतीय नाज ! अति उग्र नास्तिकले के के भने के के विभाजित समाजमा आफ्नै राग साज ! यस्तै यस्तै दुनियाँ हो जे हुनु छ हुन्छ पहिरिन्छ अमीरले सधैं प्रेमताज ! असजिलो एक सत्य भोग्ने भित्र भित्र दाद,लुतो उपहार दिने 'प्रयागराज' ! –चितवन, नेपाल ।...

नेपाल । लामो समयदेखि फोटो पत्रकारितामा जुटिरहनुभएका अनिल रञ्जितको ‘रेजिस्ट्यान्स अफ खोना (खोकना) दी स्ट्रगल अगेन्स्ट ल्यान्ड इन्क्रचमेन्ट’ पुस्तक शुक्रबार विमोचन गरिएको छ । पाटन सङ्ग्रहालयमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा ललितपुर महानगरपलिकाका मेयर चिरीबाबु महर्जनले सो पुस्तकको लोकार्पण गर्नुभएको हो । विमोचन गरिएको पुस्तक नेपाली, नेपाल भाषा र अङ्ग्रेजी गरी तीन भाषामा लेखिएको छ । मेयर महर्जनले सम्पदाप्रेमीहरूका लागि यो पुस्तक अमूल्य दस्ताबेज रहेको बताउनुभयो । यसै गरी उहाँले खोनासहित बुंग र सुनाकोठीलाई सांस्कृतिक नगर घोषणा गर्न प्रस्ताव गरिसकेको जानकारी दिनुभयो । लेखक रञ्जितले करिब पाँच वर्ष खोकनाको अध्ययन गरी यो पुस्तक तयार पारिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार यस पुस्तकमा खोनाको सांस्कृतिक पक्षलाई मात्र नभई ‘दमन’ र ‘हाखः’ जस्ता सामुदायिक आन्दोलन र असार २० धान रोपाइँ प्रतीकात्मक विरोध जस्ता ...

नेपाल । साहित्य, संस्कृति र कलाको उत्सव, काठमाडौँ उत्सव सुरु भएको छ । उत्सवको उद्घाटन सत्रमा नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राई, वैरागी काइँला, सुलोचना मानन्धर, विप्लव प्रतीक, उषा शेरचन, तुलसी दिवस, होमनाथ सुवेदी र दिनेश अधिकारीले आफ्ना कविता सुनाउनुभएको थियो । दुई दिनसम्म चल्ने उत्सवमा जम्मा १५ सत्र हुने छन् । उत्सवको पहिलो दिनको पहिलो सत्र काठमाडौँकै संस्कृति विशेष भएको थियो । ‘सम्पदा, संस्कृति र सभ्यता’ शीर्षकमा अरुण गुप्तो, नानी हेरा शाक्य र रवीन्द्र पुरीले काठमाडौँको संस्कृतिको ऐतिहासिक तथा मौलिक पक्षबारे छलफल गर्नुभएको थियो । उक्त सत्रको सहजीकरण पत्रकार राजेन्द्र बानियाँले गर्नुभएको थियो । त्यस्तै लेखक धु्रवचन्द्र गौतम र वसन्त चौधरीबिच ‘अक्षरका आयामहरू’ शीर्षकमा छलफल भएको थियो । गायिका शान्तिश्री परियारको सङ्घर्षदेखि लोभलाग्दो सफलतासम्मका कुराहरू पनि उत्सवमा सुनिएका...

–मसान उपासक (हेटौंडा) । झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरको ३२ औ वार्षिकोत्सव तथा ३१३ औँ साहित्य श्रृङ्खलाका अवसरमा बकैया गाउँपालिका– ५ कर्मचुली स्थित कर्म प्राप्ति माध्यमिक विद्यालयमा शुक्रबारबाट बकैया कला साहित्य महोत्सव सुरु भएको छ । बकैया गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष भक्तबहादुर खत्रीको प्रमुख अतिथ्यता तथा वरिष्ठ साहित्यकार प्राध्यापक डाक्टर कपिल लामिछानेको विशिष्ट अतिथ्यतामा सम्पन्न कार्यक्रममा बकैया वडा नम्बर ५ का वडा अध्यक्ष लक्ष्मी जिम्बा, वडा नम्बर ६ का वडा अध्यक्ष फुलमान भोम्जन, कार्यपालिका सदस्यहरू लक्ष्मी माझी तथा लोकेन्द्र माझी, विभिन्न विद्यालयका शिक्षक, विद्यार्थी तथा स्थानीय बासिन्दाहरूको उपस्थिति रहेको थियो । शुक्रबारका विशेष कार्यक्रमहरूमा बकैयाका विभिन्न विद्यालयका विद्यार्थीहरूको बीचमा कविता प्रतियोगिता, गायन तथा नृत्य प्रस्तुति, चित्रकला प्रदर्शनी लगायतका कार्यक्रमहरू समावेश भ...

नेपाल । बुढ्यौली साहित्य समाज सप्तरीको फागुन १५ गते राखिएको भेलाले नयाँ कार्य समिति चयन गरेको छ । कवि मेघराज पौड्यालको अध्यक्षतामा बनेको समितिमा उपाध्यक्ष, सचिव, सहसचिव तथा कोषाध्यक्षमा क्रमशः मीना साह, मनोहर पोखरेल, शिवा अधिकारी तथा दुर्गा दाहाल रहेका छन् । यसै गरी सदस्यहरूमा गणेशबहादुर बस्नेत तथा रामकुमार चौधरी छनोट गरिएका छन् । सो कार्यक्रममा नन्दलाल आचार्य, राजकुमार लामिछाने, मीना साह, मेघराज पौड्याल, दुर्गा दहाललगायतले आआफ्ना रचना वाचन गरेका थिए । यसैगरी फणीन्द्र श्रेष्ठ, विश्वनाथ न्यौपाने, नागेन्द्र श्रेष्ठलगायतले शुभकामना मन्तव्य दिएका थिए । डेफोडिल इङ्लिस स्कुल कञ्चनपुरमा भएको सो कार्यक्रममा यात्रा संस्मरणकार रमेशमोहन अधिकारीको प्रमुख आतिथ्य रहेको थियो भने तीर्थ पोखरेलको सभाध्यक्षता रहेको थियो ।...

-धनराज गिरी- --- " यार सुखौरीकान्त अयोध्या,तिमी यहाँ ?" वीरेन्द्र कलेज भरतपुरमा सात बर्षअघि बिछोड भएको रुमपार्टनर देखेर, लाहानराज सिन्धुलीय,यी दुई अङ्ग्रेजी र नेपालीका उपप्राधापक, उही आयोगबाट सफल,यसपालि। " आहा,यार मज्जा आयो,तिमी पनि?" " हो त, म पनि,प्रेमसागर साथीले मिलाए,आइयो। " सुखौरी अतरियाको, सिन्धुलीय सिराहाको। क्वाटर पाए। छिमेकी बने। एक्लै,एक्लै। एक महिना बित्यो। दुई मित्र नै पहिला अति रमाइला,तर यतिखेर भित्र भित्र केहीले सताएजस्तो। विदा आज,शनिवार। सौराहा गए। हल्का पिए। रापतीको किनारमा। " हामीले आपसमा केही लुकाएजस्तो लाग्यो यार!" सुखौरी। लागेछ। " केही छ र तिमीसित त्यस्तो ?" लाहानराज। " भनेर के हुन्छ? " उसको मनले सोच्यो। एक बोतल बियर थपे। " यार,बिहे भएन र?" सुखौरी। उदास ऊ पनि। अनि किस्सा सुनायो सिन्धुलीयले। " यार,मेरी एक प्रेमिका थिई,बाअमाले अर्कै खोजेका, मैले भन्न भ्याइन। जबर्जस्ती...