२८ भाद्र २०८२, शनिबार

विज्ञान/प्रविधि

भिपिएनमार्फत सामाजिक सञ्जाल नचलाउन नेपाल सरकारको आग्रह

भिपिएनमार्फत सामाजिक सञ्जाल नचलाउन नेपाल सरकारको आग्रह

नेपाल । सरकारले सूचीकरण नभएका सामाजिक सञ्जाल निष्क्रिय बनाइएकाले भर्जुअल प्राइभेट नेटवर्क (भिपिएन) मार्फत त्यस्ता सञ्जाल नचलाउन आग्रह गरेको छ । सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयका प्रवक्ता गजेन्द्रकुमार ठाकुरले आइतबार विज्ञप्ति जारी गर्दै सामाजिक सञ्जाल भिपिएनमार्फत प्रयोग गर्दा असुरक्षित, अनधिकृत र जोखिमयुक्त हुने भएकाले नचलाउन अनुरोध गर्नुभएको हो । आमसर्वसाधरणले भिपिएनमार्फत सामाजिक सञ्जाल निर्वाध रूपमा चलाइरहेका छन् । सरकारले सामाजिक सञ्जाललाई सूचीकरण हुन पाँचौँ पटक आग्रह गरेको छ । नेपालमा सञ्जालमा रहेका सूचीकरण नभएका सबै सामाजिक सञ्जाल प्लेटर्फमले सामाजिक सञ्जाल प्रयोगलाई व्यवस्थित गर्ने निर्देशिका–२०८० बमोजिम सूचीकरण हुन आग्रह गरेको प्रवक्ता ठाकुरले बताउनुभयो । सामाजिक सञ्जालले नेपालभित्र सम्पर्क विन्दु, आवासीय गुनासो सुन्ने अधिकारी, स्वनियमन परिपालना निगरानी गर्ने अधिकारी तोकेर सू...
सूचीकरणका लागि सम्पर्कमा नआएका सामाजिक सञ्जाल बन्द गर्ने नेपाल सरकारको निर्णय

सूचीकरणका लागि सम्पर्कमा नआएका सामाजिक सञ्जाल बन्द गर्ने नेपाल सरकारको निर्णय

नेपाल । सूचीकरणका लागि सम्पर्कमा नआएका सामाजिक सञ्जाल बन्द हुने भएका छन् । मन्त्रिपरिषद् बैठकले सात दिनका लागि दिएको समयमा सूचीकरणका लागि सम्पर्कमा नआएका सबै सामाजिक सञ्जालमाथि सरकारले प्रतिबन्ध लगाउने निर्णय गरेको हो । बिहीबार सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङको नेतृत्वमा बसेको बैठकले सूचीकरणका लागि सम्पर्कमा नआउने सामाजिक सञ्जालमाथि प्रतिबन्ध लगाउने निर्णय गरेको हो । मन्त्री गुरुङ, मन्त्रालयका अधिकारी, नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण, टेलिकम अपरेटर, इन्टरनेट सेवा प्रदायक कम्पनीका प्रतिनिधि सहभागी बैठकपछि यो निर्णय सार्वजनिक भएको हो । सञ्चार मन्त्रालयले सर्वोच्च अदालतको बृहत् पूर्ण इजलासले अदालतको अवहेलना सम्बन्धी मुद्दामा सामाजिक सञ्जाल सूचीकरणका लागि नेपाल सरकारको नाममा निर्देशनात्मक आदेश दिएको थियो । उक्त आदेश अनुसार भदौ ९ गतेको मन्त्रिपरिषद बैठकको निर्णय अनुसार सूचीकरणक...
टेलिकमको बिलिङ प्रणाली मर्मतसम्बन्धी ठेक्कामा भ्रष्टाचारः १८ जनाविरुद्ध मुद्दा दायर

टेलिकमको बिलिङ प्रणाली मर्मतसम्बन्धी ठेक्कामा भ्रष्टाचारः १८ जनाविरुद्ध मुद्दा दायर

नेपाल । नेपाल टेलिकमको बिलिङ प्रणाली मर्मतसम्भारसम्बन्धी ठेक्कामा भ्रष्टाचार गरेको दाबीसहित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले १८ जनाविरुद्ध विशेष अदालतमा आइतबार भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ । आयोगले यस मुद्दामा टेलिकमका वर्तमान प्रबन्ध निर्देशक सङ्गीता पहाडी, निवर्तमान प्रबन्ध निर्देशक सुनील पौडेलसहित टेलिकमका अन्य कर्मचारी, चिनियाँ तथा नेपाली ठेकेदारका प्रतिनिधि र ठेकेदार कम्पनीलाई पनि प्रतिवादी बनाएको छ । प्रतिवादी सबैलाई ३३ करोड ४८ लाख १७ हजार ४३० रुपियाँ बिगो तथा भ्रष्टाचार निवारण ऐन अनुसार कारबाहीको माग गरिएको छ । एघार जनाविरुद्ध छुट्टै मुद्दा यसैबीच आयोगले आइतबार नै नेपाल आयल निगम लिमिटेड गण्डकी प्रादेशिक कार्यालय कास्कीका प्रमुख चित्तरञ्जन दाससमेत पाँच जनाविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ । बिलमा उल्लेख भएभन्दा बढी परिमाणमा पेट्रोलियम पदार्थ आपूर्ति गरी आर्थिक अनियमितता...
कृषि सम्बन्धी जिज्ञासा समाधान गर्दै कनेक्ट किसान’

कृषि सम्बन्धी जिज्ञासा समाधान गर्दै कनेक्ट किसान’

नेपाल । ‘कनेक्ट किसान’ को कृत्रिम बौद्धिकता (एआई) सल्लाह प्रणालीको क्षमता परीक्षण गर्दै ‘कफी सुकाउने तरिकाबारे बताउन सक्नुहुन्छ ?’ भनेर सोध्दा उक्त प्रणालीले व्यावहारिक र वैज्ञानिक उत्तर दिएको छ । बागबजारस्थित ‘आइडिया स्टुडियो’ मा आयोजित ‘नवप्रवर्तक युवासँग प्रधानमन्त्री’ कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले एआईसँग सो प्रश्न सोध्नुभएको थियो । कनेक्ट किसानको कृषि सल्लाह प्रणालीबारे चासो राख्दै प्रधानमन्त्री ओलीले यसको उपयोगिताको परीक्षणसमेत गर्नुभएको थियो । प्रधानमन्त्रीको प्रश्नमा ‘कनेक्ट किसान एआई’ ले यसरी उत्तर दियो, “कफीका फलहरू सफा गरेर चिसो र हावा चल्ने ठाउँमा पातलो तहमा राख्नु पर्छ । ती फल नियमित रूपमा पल्टाउँदै राम्ररी सुकाउनु पर्छ । यसरी गर्दा कफी राम्ररी सुक्ने र गुणस्तर राम्रो हुने गर्छ ।” यस सन्दर्भमा ‘कनेक्ट किसान’ ले विकास गरेको एआई सल्लाह प्रणालीले कृषकहरूलाई आवाज तथ...
क्यान महासंघ, सीएसआरआई र एनपीसर्टले दिए डिजिटल सेवा सुधारमा महत्त्वपूर्ण सुझाव

क्यान महासंघ, सीएसआरआई र एनपीसर्टले दिए डिजिटल सेवा सुधारमा महत्त्वपूर्ण सुझाव

काठमाडौं । नेपाल सरकारको सार्वजनिक सेवा प्रणालीलाई डिजिटल, पारदर्शी र प्रभावकारी बनाउने उद्देश्यले तयार गरिएको ‘ई–गभर्नेन्स ब्लुप्रिन्ट २०८१’ मा सूचना प्रविधि क्षेत्रका तीन प्रमुख संस्थाले ४१ बुँदे सुझाव दिएका छन् । कम्प्युटर एसोसिएसन नेपाल महासंघ (क्यान महासंघ), साइबर सुरक्षा अनुसन्धान तथा नवप्रवर्तन केन्द्र (सीएसआरआई नेपाल) र इन्फरमेशन सेक्युरिटी रेस्पोन्स टिम नेपाल (एनपीसर्ट) को प्रतिनिधिमण्डलले शुक्रबार संयुक्त रूपमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सचिव चूणामणि पौडेललाई सुझावसहितको दस्तावेज बुझाएका हुन् । यी संस्थाहरूले ब्लुप्रिन्टलाई डिजिटल नेपाल निर्माणको दिशामा ठोस पहलको रूपमा औँल्याउँदै सुधारका लागि आवश्यक सुझावहरू प्रस्तुत गरेका छन् । प्रधानमन्त्रीको अध्यक्षतामा २०८० वैशाख १७ गते बसेको ई-गभर्नेन्स आयोगको पहिलो बैठकपछि सुरु भएको परामर्श र विश्लेषणपछि तयार पारिएको यस मस...
मुटु रोग चाँडै पत्ता लगाउने एआई प्रणालीको परीक्षण गरिंदै

मुटु रोग चाँडै पत्ता लगाउने एआई प्रणालीको परीक्षण गरिंदै

अमेरिका । सिंगापुरको राष्ट्रिय मुटु केन्द्रले तीनवटा सरकारी अस्पतालमा कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) प्रणालीको परीक्षण गर्न लागेको छ। यो प्रणालीले मुटुको स्क्यान चाँडो हेर्न सक्ने भएकाले मुटुमा समस्या छ कि छैन भन्ने चाँडै थाहा पाउन सजिलो हुनेछ। अहिले मुटुको स्क्यान हेरेर समस्या पत्ता लगाउन २ देखि ४ घण्टा लाग्छ, तर यो एआई प्रयोग गरेपछि १० मिनेटमै नतिजा आउन सक्छ। वरिष्ठ डाक्टर लोहेन्द्रन बास्करनले मंगलबार सञ्चारकर्मीलाई यसबारे जानकारी दिनुभयो । यो प्रणाली पहिले परीक्षण गरिएको बेलामा ८५ देखि ९९ प्रतिशतसम्म सही नतिजा दिएको थियो । अब यो प्रणाली एक वर्षसम्म अस्पतालहरूमा प्रयोग गरेर त्यसको परिणाम कस्तो हुन्छ भन्ने हेरिनेछ । ‘सिंगापुर मुटु घाउ विश्लेषक’ नाम दिइएको यो प्रणाली सन् २०२५ को तेस्रो चौमासिक (सेप्टेम्बर–अक्टोबरतिर) बाट प्रयोगमा ल्याइनेछ । सिंगापुरमा मुटुको समस्या हुने रोग सबैभन्दा धेरै मा...
तोक्मा एप र जीकार्ड सार्वजनिक

तोक्मा एप र जीकार्ड सार्वजनिक

नेपाल । तोक्मा टेक्नोलोजीजले तोक्मा एप र जीकार्ड सार्वजनिक गरेको छ । काठमाडौंको याक एण्ड यतिमा आयोजित एक विशेष समारोहमा नेपाल विद्युत प्राधिकरणका पूर्व प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले तोक्मा एप र जीकार्ड सार्वजनिक गरेका हुन् । तोक्मा टेक्नोलोजीजले अल इन वान एप अर्थात सुपर एपको रूपमा तोक्मा र एनएफसी प्रविधिमा आधारित डिजिटल कार्ड जीकार्ड ल्याएको हो । सार्वजनिक कार्यक्रममा बोल्दै विद्युत प्राधिकरणका पूर्व प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले तोक्मा एप र जीकार्डले नेपालको डिजिटल इकोनोमीमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने बताए । ‘यी प्रडक्टले डिजिटल इकोनोमीमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिने छन् । यसले थुप्रै रोजगारीका अवसर समेत सिर्जना गर्नेछ,’ घिसिङले भने, ‘यस्ता प्रविधिले दैनिक काममा समेत इफिसेन्सी ल्याउँछन् । त्यसैले तपाईहरू पनि प्रयोग गर्नुहोस् ।’ तोक्मा टेक्नोलोजीका सहसंस्थापक सञ्चमान राई...
विज्ञान तथा प्रविधि प्रवर्द्धन कार्यशाला र शिक्षकहरूको क्षमता अभिवृद्धि तालिम सम्पन्न

विज्ञान तथा प्रविधि प्रवर्द्धन कार्यशाला र शिक्षकहरूको क्षमता अभिवृद्धि तालिम सम्पन्न

नेपाल (हेटौंडा) । आधुनिक राष्ट्रिय मावि, हेउनपा–४ मा विज्ञान तथा प्रविधि प्रवर्द्धन कार्यशाला तथा शिक्षकहरूको क्षमता अभिवृद्धिसम्बन्धी दुई दिने तालिम चैत्र १८ र १९ गते सञ्चालन भएको छ । विद्यालयमा अध्यापनरत सम्पूर्ण शिक्षकहरूका लागि आयोजना गरिएको सो तालिम तथा कार्यशालाको सहजीकरण प्रशिक्षकहरू महेश पोदार , सम्प्रस पौडेल , राजु रेग्मी र सुवास सजलले गर्नुभएको थियो । तालिमको समापन कार्यक्रममा बोल्दै विद्यालयका शिक्षकहरूको पेशागत दक्षता अभिवृद्धि गर्ने उद्धेश्यले तालिम सञ्चालन गरिएको विद्यालयका अध्यक्ष मोहम्मद समीमले बताउनु भयो । विद्यार्थीहरूको सिकाइ उपलब्धि वृद्धिका निम्ति शिक्षकहरूलाई समयसमयमा प्रशिक्षित गरेर पुनर्बल प्रदान गर्नु पर्ने र त्यसअनुसार विद्यालयले हरेक वर्ष कार्यशाला तथा तालिम आयोजना गर्दै आइरहेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक रामसागर गुरागाईँले बताउनु भयो । दुई दिनमात्र समय हुनाले ...
अमेरिकामा नेपाली इन्जिनियर खड्कालाई सामान ढुवानी गर्ने ड्रोनको ‘पेटेन्ट राइट’

अमेरिकामा नेपाली इन्जिनियर खड्कालाई सामान ढुवानी गर्ने ड्रोनको ‘पेटेन्ट राइट’

अमेरिका । नेपाली युवा एयरोस्पेस इन्जिनियर सुशान्त खड्काले सामान डेलिभरी गर्ने ड्रोन र प्रक्रियाको विकास गर्नुभएको छ। खड्काले आविष्कार गर्नुभएको प्रविधिलाई स्मार्ट हवाई रिसेप्शन (सार) प्रणाली र भिटोल ड्रोन नामाकरण गरिएको छ। हाल अमेरिकी सेनाको परियोजनामा कार्यरत खड्काले आफ्नो आविष्कारको लागि अमेरिकी सरकारबाट पेटेन्ट राइट (प्रतिलिपि अधिकार) प्राप्त गरिसक्नुभएको छ। उहाँको यो प्रविधिले ड्रोनमार्फत सामान ढुवानीलाई सुरक्षित, तीव्र, र स्वचालित बनाउन महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । उपभोक्ताले आकाशबाट सिधै घर, अफिस वा अस्पतालमा सामान प्राप्त गर्न सक्नेछन् । यो प्रविधिको विकासपछि खराब मौसममा बाहिर ननिस्केर पनि सामान प्राप्त गर्न सकिनेछ, चोरीको जोखिम हट्नेछ, र कुर्नुपर्ने झन्झट अन्त्य हुनेछ । सार प्रणालीले ड्रोनलाई वायुविशेष नियन्त्रण प्रणालीमार्फत भवन भित्र स्वचालित रूपमा पुर्‍य...
‘अमला काण्ड’ लाई अतिरञ्जित गराउने ३८ युट्युब च्यानललाई कारबाही

‘अमला काण्ड’ लाई अतिरञ्जित गराउने ३८ युट्युब च्यानललाई कारबाही

नेपाल । प्रेस काउन्सिल नेपालले झापाको शिवसताक्षी नगरपालिकामा घटेको एक घटनालाई ‘अमला काण्ड’ नाम दिई पीडित युवती, आरोपित जेष्ठ नागरिक, शिशु, पीडित परिवारका भिडियो र तस्बिरहरूसमेत राखी सम्प्रेषण गर्ने ३८ युट्युब च्यानललाई कारबाही गरेको छ । घटनालाई अतिरञ्जित गराई पीडित परिवारलाई अमर्यादित प्रश्नहरू सोध्ने, संवेदनहीन बहसलाई प्राथमिकता दिई दर्शक (भ्युअर) बढाउने उद्देश्यले चरित्रहत्या गर्ने किसिमबाट सनसनीपूर्ण बनाइ सामग्री सम्प्रेषण भएपछि कारबाही गरिएको काउन्सिलले मंगलबार एक विज्ञप्तिमार्फत जानकारी दिएको हो । ‘प्रचलित ऐन, नियम, निर्देशिका, आचारसंहिता गम्भीर उल्लङ्घन गरेका तर आफ्ना सम्पर्क विवरण नराखेका तथा मिडियाअन्तर्गत आबद्ध नभएका युट्युब च्यानललाई प्रचलित कानुनबमोजिम कारबाही गर्न नेपाल प्रहरी (साइबर ब्युरो) मा पत्राचार गरिएको काउन्सिलले विज्ञप्तिमा उल्लेख गरेको छ ।...