भाषा/साहित्य

नेपाल । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राईले मीना चौलागाईंद्वारा रचित ‘मनोकाङ्क्षा’ मुक्तक सङ्ग्रहको लोकार्पण गर्नुभएको छ । समारोहबिच प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको पारिजात प्रवचनकक्षमा लोकार्पण गर्नुभएको थियो। कुलपति राईले मुक्तकले घटना प्रधान र विषयवस्तुको प्रभावजन्य झट्का उत्पन्न गर्न सक्नुपर्ने बताउनुभयो । मुक्तक दर्शनढुङ्गा र चकमक ठोस्दा निस्किने झिल्को जस्तै बन्नु पर्ने उल्लेख गर्नुभयो । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका प्राज्ञ परिषद् सदस्य तथा सामाजिक शास्त्र विभाग प्रमुख डा। कौशिला रिसालले मीना चौलागाईंद्वारा रचित मुक्तक सङ्ग्रहमा प्रेम तथा शृङ्गारिक मनोभावना व्याप्त रहेको बताउनुभएको थियो । उहाँले मुक्तकमा सुखदुःखका कुरा, यथार्थ अनुभूति ,मातृप्रेम, मानवीय संवेदना र आरोहअवरोह चित्रण भएको बताउनुभएको थियो । मुक्तककार पार्वती भट्ट, कार्मु चौलागाईं , प्रकाश बस्नेत गफाडी र निलाञ्जला भारद्वा...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) डिसी च्याप्टरको अध्यक्ष पदमा नीलकण्ठ सुवेदी निर्वाचित भएका छन् । त्यस्तै वरिष्ठ उपाध्यक्षमा कविन्द्र सिटौला, उपाध्यक्षमा शकुन्तला अधिकारी, महासचिवमा जगन्नाथ पौडेल, सचिवमा गोमा न्यौपाने र कोषाध्यक्षमा मनिष पोख्रेल निर्वाचित भएका छन् । त्यस्तै सदस्यहरुमा तनुजा पोख्रेल, दिलिप नेपाल, बिमला थापा, रामहरि फुँयाल, श्रेष्ठ सनमश्री र भुवनप्रसाद सिग्देल चयन भएका छन् ।...

-लक्ष्मी श्रेष्ठ ‘रेशमी’- चुपचाप म नियालिरहेछु तिम्रा पदचालहरु जसरी भोको सडक बालक बजारमा सजाएका खाने कुरा नियाल्छ भिड्मा नि शान्त छु आजकल जमेका हिमताल जस्तै तिम्रा पाउजुका छम छम मेरा कानै झन्काएर गएका छन् मनभित्रको आस्थालाइ अझै बलियो बनाएर सल्लो सुसाएझैँ सुसाएर एक झोँका हावाको भरमा बिश्वासको ऐनालाई निमेशभरमा फुटाएर गयौ छरपस्ट टुक्राहरुमा मेरो प्रेम छरिएर मलाई नै जिस्काएरहेको देखेँ चोइटिएका ती भावनाहरुले खुचिङ खुचिङ मचाउँदै मुटु च्वास च्वास बिझाइरह्यो तिम्रा धोका र बेइमानिको आफैँ साक्षी बनेर चुपचाप म नियलिरहेछु तिम्रा पदचापहरु अब...म सजाउने छैन तिम्रा लागि माया र स्नेहको ताजमहल...। –चन्द्रपुर, रौतहट ।...

–तुसली घिमिरे– फारोगरी जिन्दगी यो बाँच्न पाए हुन्थ्यो जस्तै गाह्रो परेपनी हाँस्न पाए हुन्थ्यो दुख त्यो हो कहिलेकाही आएपछि जान्छ जसोगरी भेल पसि फोहोर मैलो लान्छ । यो रातमा झ्याँउकिरीले गाँउछ मिठो गित बिहानिमा लाली छर्दै खुल्दछ क्षितिज धरतिमा एउटा प्यारो झलमल जुन छ त्यही पनी अँधेरीमा भक्कानिदै रुन्छ । मनभित्र थियो अस्मेल कति कति इच्छा माटो मात्र जोति रहे फलेन कतै शिक्षा मेरो भन्नू प्यारो मानिस दुनियाँमा कुन छ ? सधैंभरी यो दुखले माखी साङ्लो बुन्छ । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

–राजु सिटौला– आजभोलि मलाई, गिज्याउँछन् मेरा कविताहरूले, खिस्याएर थपडी बजाउँछन् मेरा कथाहरूले, मैले फूलको बारेमा लेखेको थिएँ, जूनको बारेमा अनि परीको बारेमा, सबै सबैमा मात्र तिम्रो बयान थियो, तिमी नै थियौ कविताहरूमा अनि कथाहरूमा, छोडेको थिएँ पानाहरूमा प्राणका केही डोबहरू, अक्षरहरूमा छोडेको थिएँ ढुकढुकीका केही स्पन्दनहरू, इतिहासका पानाहरूमा नखुइलिने गरी, युगौं युगसम्म घामपानी थेग्नेगरी, अपसोच, मप्रतिको प्रेम खुइलिएर गयो है ? एक टुक्रो जुनीको घामपानी पनि थेग्न सकेन है ? हेर न, तिमीले छोडेर गएपछि, गिज्याउँछन् मलाई आजभोलि मेरै कविताहरूले, खिस्याउँछन् मेरै कथाहरूले...। –कोलोराडो, अमेरिका ।...

नेपाल (हेटौँडा) । पत्रकार सुधीर शर्माका दुई कृति माथि हेटौँडामा विमर्श गरिएको छ । शर्माले लेख्नुभएको पुस्तक ‘भिक्षु, व्यापार र विद्रोह” र ‘हिमालपारिको हुरी’ माथि विमर्श गरिएको हो । राजनीतिज्ञ, साहित्यका, प्राध्यापक, विद्यार्थी, व्यवसायीको उपस्थितिमा शुक्रबार हेटौँडामा आयोजित विमर्शमा मकवानपुर बहुमुखी क्याम्पसका उपप्राध्यापक घनश्याम घिमिरेले शर्माका दुबै कृतिको समीक्षात्मक प्रस्तुती राख्नुहुँदै लेखक शर्मासँग अन्तरक्रिया गर्नुभएको थियो । ‘भिक्षु, व्यापार र विद्रोह’ मा शर्माले मल्लकाल, लिच्छवीकालदेखि नेपाल र चीनबीचको व्यापारिक सम्बन्ध, नेवार समुदायले तिब्बतमा पुगेर गरेको व्यापारको इतिहास, चीनमा माओत्सेतुङले गरेको साँस्कृतिक क्रान्तिको विषयमा समावेश गरिएको उल्लेख गर्नुहुँदै उपप्राध्यापक घिमिरेले ‘हिमालपारिको हुरी’ मा शर्माले सन् २००८ पछि चीनले खुलारुपमा आफूलाई प्रस्तुत गर्न सुरु गरेको बताउनु...

नेपाल । प्रेरणापुरुष कवि दैवज्ञका नाममा प्रदान गरिँदै आएको सम्मान तथा पुरस्कार विभिन्न साहित्यकार एवं संस्थालाई प्रदान गर्ने घोषणा भएको छ । वरिष्ठ कवि गीतकार कालीप्रसाद रिजाल ई दैवज्ञ विशिष्ट स्रष्टा सम्मान, कवि श्रीकृष्ण न्यौपानेलाई दैवज्ञ साहित्य पुरस्कार, कवयित्री एवं बालसाहित्य स्रष्टा प्रभा भट्टराई आचार्यलाई दैवज्ञ बालसाहित्य पुरस्कार र परोपकार अभियान समूह, विराटनगर महानगरपालिका–३ लाई दैवज्ञ समाज सेवा पुरस्कार प्रदान गरिने भएको छ । कवि दैवज्ञराज न्यौपानेको ८३ औँ जन्मजयन्ती तथा १३ औँ स्मृति दिवसको अवसर पारेर मङ्सिर ३० गते काठमाडौँमा आयोजना गरिने समारोहमा उक्त सम्मान एवं पुरस्कार प्रदान गरिने छ । सम्मानबापत ५५ हजार ५५५ तथा पुरस्कारबापत जनही ३३ हजार ३३३ रुपियाँ र सम्मानपत्र प्रदान गरिने छ ।...

नेपाल । साहित्य सदन नेपालले संस्थापक अध्यक्ष कविवर केदारमान व्यथितका नाममा स्थापित ‘व्यथित साहित्य सम्मान २०८१’ बाट वरिष्ठ साहित्यकार विजय चालिसेलाई सम्मानित गरेको छ । प्राडा पद्मप्रसाद देवकोटाले सम्मानित व्यक्ति चालिसेलाई सम्मानपत्र हस्तान्तरण गर्नुभएको थियो । लेखक चालिसेले साहित्य लेखन र आमसञ्चारका क्षेत्रमा समर्पित रही लामो समयदेखि योगदान गर्दै आउनुभएकाले उहाँको समर्पणको कदर गर्दै यो सम्मान प्रदान गरिएको साहित्य सदन नेपालले जनाएको छ । सम्मानित व्यक्तित्व चालिसेलाई सम्मानका साथमा २० हजार रुपियाँ प्रदान गरिएको थियो । चालिसेले सम्मानले दायित्व बढेको महसुस भएको बताउनुभयो । लेखक चालिसेको भर्खरै प्रकाशित उपन्यास ‘युगसन्धि’ अहिले चर्चामा रहेको छ । वैदिक पृष्ठभूमिमा आधारित यो उपन्यास परिचय पब्लिकेसनले प्रकाशित गरेको हो । ...

–मिथिला अधिकारी– मनले चाहँदैमा तिमी मेरो हुने भए । तिम्रो अंगालो मेरो सेरोफेरो हुने भए, छोडी दिन्थेँ दुनियाँको मोहलाई साँच्चै, लक्ष्मण रेखा झैँ प्रेमको घेरो हुने भए । –हेटौंडा, मकवानपुर ।