भाषा/साहित्य

नेपाल । कवि तथा गीतकार रमेश क्षितिजको पहिलो आख्यान कृति ‘एउटा मायी नगरमा’ शुक्रबार राजधानीमा सार्वजनिक गरिएको छ । सो पुस्तक लेखक क्षितिजका पिता रविन्द्रराज न्यौपानेले सार्वजनिक गर्नुभएको हो । आख्यानकार कुमार नगरकोटीले उम्दा कविका रूपमा परिचित क्षितिजले आख्यानमा समेत आफूलाई अब्बल रूपमा प्रस्तुत गरेको चर्चा गर्नुभयो । उहाँले शैली, शिल्प र कथा बुन्ने ढङ्गका हिसाबले समेत आख्यान कृति फरक रूपमा पाएको बताउनुभयो । सरकारी सेवाका क्रममा भेटिएका पात्र, प्रवृत्ति, घटनालाई आख्यानको मूल विषयवस्तु बनाइएका छन् । आख्यान शैली, शिल्प र संरचनाका हिसाबले समेत पृथक् स्वाद पाठकले पाउन सक्ने लेखक क्षितिजको धारणा छ । कवि क्षितिजका अर्को साँझ पर्खेर साँझमा (२०५७), आफैँ आफ्नो साथी भएँ (गीतिकविता २०६३), क्षितिज (गीतिएल्बम २०६८), घर फर्किएको मानिस (२०६९), पर्वत पर्वतमा बटुवा घाम (२०७९) प्रकाशित छन् । सो कृतिलाई ब...

नेपाल(हेटौंडा) । साहित्य सङ्गम मकवानपुरका अध्यक्ष तथा मुक्तक मञ्च मकवानपुरका संस्थापक अध्यक्ष डीबी बर्तौलाको नवीन तेस्रो मुक्तक सङ्ग्रह ‘उज्यालोका बाछिटा’ सत्याग्रह एक्सप्रेसमा विमोचन भएको छ । विमोचन कार्यक्रममा सभाध्यक्ष साहित्यकार रमेशमोहन अधिकारी तथा प्रमुख अतिथि हयगृव आचार्य रहनु भएको थियो । मुक्तककारका मुक्तक सङ्ग्रह ‘उज्यालोका बाछिटा’ विमोचन तथा वाचनका क्रममा मकवानपुर, बारा, कपिलवस्तु तथा भारतका साहित्यकार, साहित्य अनुरागीहरूको उपस्थितिमा सो कार्यक्रम भएको हो । कार्यक्रममा साहित्यकारहरू मिथिला अधिकारी, अप्सरा पुडासैनी, विष्णुप्रसाद गौतम, माधव पोखरेल र राजबाबु पहाडीले ‘उज्यालोका बाछिटा’ मुक्तक सङ्ग्रहबाट केही मुक्तकहरू वाचन गर्नुभयो भने किशन पौडेलले आफ्ना मुक्तकहरू वाचन गर्नुभयो । प्रमुख अतिथि हयगृव आचार्यले मुक्तक सङ्ग्रह ‘उज्यालोका बाछिटा’ को सूक्ष्म समीक्षा गर्ने क्रममा यस प्रका...

–आर.आर. चौलागाईं– कुनै सपना छैन कुनै योजना छैन कुनै लक्ष्य छैन कुनै गन्तव्य छैन किनकि तिमी नेता । शहीदको रगत पिएर तिमी बाँचिरहेका छौ जनताको पसिना पिएर तिमी बाँचिरहेका छौ युवाहरूलाई खाडीमा बेचेर तिमी बाँचिरहेका छौ महिलाहरूलाई बम्बईमा बेचेर तिमी बाँचिरहेका छौ किनकि तिमी नेता । साम्राज्यवादीहरूले आँखा तर्दा तिमी सुरुवालमा मुत्छौ विस्तारवादीहरूले हाच्छिउँ गर्दा तिमी सुरुवालमा मुत्छौ प्रतिक्रियावादीहरूले ख्वाक्क खोक्दा तिमी सुरुवालमा मुत्छौ दलाल पूँजीपतिहरूले पाद्दा तिमी सुरुवालमा मुत्छौ किनकि तिमी नेता । तिमी मान्छे मारेर आजीवन जेल परेका हत्याराहरूलाई आममाफी दिन्छौ तिमी निर्मला पन्तका अपराधीहरूको प्रमाण नष्ट गर्छौ र उनीहरूलाई संरक्षण दिन्छौ तिमी देशद्रोही, जनविरोधी, भ्रष्टाचारी र बिचौलियाहरूको घेरामा बस्छौ र उनीहरूको सल्लाहमा चल्छौ किनकि तिमी नेता । ति...

–मिथिला अधिकारी– हरेक कहानीको आफ्नै महत्व हुन्छ, समय र जवानिको आफ्नै महत्व हुन्छ । नदी, खोला, खहरे या समुद्रको पानी होस, तर जरुवा पानीको आफनै महत्व हुन्छ । –हेटौंडा, मकवानुर ।

–रमेशचन्द्र घिमिरे– रमाएर यो दसैँ मान्न पाइन्न कि ? गृहकार्य धेरै छ गर्न भ्याइन्न कि ? नपढेर बिदामा खेल्यौ भने खेल अर्को जाँचमा पक्कै नि हुन्छौ तिमी फेल सर् मिसका कुराले दिमाग तात्तिन्छ लेख्दा(लेख्दा थाकेर मनै आत्तिन्छ छिमेकको साथीले चङ्गा उडायो थोत्रो जर्किन काटेर मोटर गुडायो त्यो साथीले खेलेको देखेपछि झन् मलाई कत्ति लेख्न र पढ्न छैन मन पढ्नु पर्छ भन्ने कुरा हाम्लाई थाहा छ चाडको बेला पढ्नै पर्छ भन्ने काहाँ छ ? किन यस्तो हैरानी किन पेलम् पेल ? घुँडा मारी लेखूँ म अब कतिन्जेल ? पिङ् खेल्न नि पाइएन मनै खन्न छ सकिएन लेखेर अझै टन्न छ सर् मिसले यो कुरा मनमा लिनू है रमाउने र हाँस्ने–खेल्ने मौका दिनू है पढाइको हतारोले टीकै लाइन्न कि ? गृहकार्य धेरै छ गर्न भ्याइन्न कि ? – भोर्लेटार, लमजुङ ।...

नेपाल । पत्रकार एवम् लेखक बसन्त बस्नेतको नयाँ औपन्यासिक कृति ‘सिमसारा’ सार्वजनिक भएको छ। कमलादीस्थित नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान, डबलीमा बुधबार आयोजित विशेष कार्यक्रममा लेखक बस्नेत, चलचित्र निर्देशक मीन भाम, कवि अस्मिता गौतम र सङ्गीतकार एवम् गायक उज्ज्वल सागरले संयुक्त रूपमा पुस्तक सार्वजनिक गर्नुभएको हो । कार्यक्रममा गायक उज्ज्वल सागरको पियानोका सोलो प्रस्तुतिसमेत रह्यो । उहाँले विभिन्न गीतमार्फत आफ्नो प्रस्तुति दिनुभयो । साथै कवि अस्मिता गौतमले लेखक बस्नेतसँग अन्तर्संवाद गर्नुभयो । कार्यक्रममा चलचित्र निर्देशक भामले आफू ‘सिमसारा’का पात्रहरूको प्रेममा परेको टिप्पणी गर्नुभयो । बस्नेतले नेपालको पूर्वी क्षेत्र इलामको सेरोफेरोमा रहेर उपन्यास लेखेको र आफू कर्णालीको एउटा जिल्ला मुगुमा जन्मेहुर्केको भए पनि कथा आफ्नै भनिदिएको जस्तो लागेको चलचित्र निर्देशक भामले बताउनुभयो । लेखक बस्नेत अहिलेको स...

नेपाल । ऋषि वशिष्ठ र विश्वामित्रबिचको वैदिककालको वैचारिक द्वन्द्वमा आधारित उपन्यास युगसन्धिको मङ्गलबार राजधानीमा सार्वजनिक गरिएको छ । साहित्यकार विजय चालिसेद्वारा लिखित उपन्यासमा आर्य र अनार्य जाति तथा संस्कृति, महिला तथा पुरुष एवं रक्त शुद्धता र रक्त सम्मिलन पक्षधरबिचको द्वन्द्व समेटिएको छ । यी प्रसङ्गमा विश्वामित्र ऋषि र वशिष्ठ ऋषिबिचको द्वन्द्वमा कथा अघि बढेको छ । उपन्यासमा ब्रह्म शक्ति र राज शक्तिको समन्वय, महिला र पुरुषबिच समानता साथै आर्य र अनार्यबिचको समन्वयबाट मात्रै हिमाली क्षेत्रमा शान्ति कायम हुन सक्छ भनी वैदिककालदेखि विमर्श हुँदै आएको तर्क अघि सारिएको छ । समीक्षक गोपी मैनालीले युगसन्धिले पौराणिक आख्यान लेखनको शास्त्रीय विधान तोडेको उल्लेख गर्दै यो उपन्यास विजयको मात्र नभई पराजयको पनि कथा भएको बताउनुभयो । उहाँले युगसन्धिले प्राचीन समयको जातीय र वर्गीय विभेदलाई देखाएको टिप्पणी ...

नेपाल । गायक गणेश रसिकको सोमबार राजधानीमा नागरिक अभिनन्दन गरिएको छ । भोजपुर जिल्ला सम्बद्ध ३० भन्दा बढी सङ्घ संस्थाले रसिकको अभिनन्दन गरेको हो । पूर्वराष्ट्रपति श्रीमती विद्यादेवी भण्डारीले गायक रसिकको अभिनन्दन तथा ‘गणेश रसिकः अभ्यार्थना ग्रन्थ’ कृति सार्वजनिक गर्नुभयो । पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले राष्ट्र, राष्ट्रियता र आमनागरिकका पक्षमा सिर्जित रसिकका सिर्जना रैथाने स्वादका र कालजयी रहेको चर्चा गर्नुभयो । उहाँले देश र समाजलाई रसिकले दिनुभएको योगदानका विषयमा लेखिएका लेख सङ्ग्रह गरी ग्रन्थ प्रकाशन गर्नु खुसीको विषय भएको र यसले उहाँका जीवनका आरोह अवरोधका साथै समाज र राष्ट्रलाई दिनुभएको योगदान बुझ्न सहयोग पुग्ने बताउनुभयो । पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले रसिकको साहित्यक र साङ्गीतिकसहित सामाजिक पक्ष समाजका लागि महत्वपूर्ण रहेको स्मरण गर्नुभयो । साहित्यकार गणेश रसिकले यो सम्मान तथा अभिन्दनका लागि आ...

अमेरिका । राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेको जन्मजयन्तीको अवसरमा अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) द्वारा आयोजित खुला अन्तर्राष्ट्रिय कविता प्रतियोगितामा बिराटनगरका कवि मधुर भट्टराई प्रथम भएका छन् । भट्टराईले ‘स्कुल जानुछ’ शीर्षकमा कवितावाचन गरेका थिए । यसैगरी हाल क्यालिफोर्निया अमेरिकामा बस्दै आउनुभएका जमूना भट्टराई (आततायी आकाश) द्वितीय, मकवानपुरका कवि सुबास सजल (नदीको यात्रा), चितवनका कवि सिन्धु पौडेल (परदेशबाट फर्किने बेला) र ईलामका नदी भट्टराई (अग्लो शैलसमान होस् यश अझै साहित्यको फाँटमा) तृतीय हुन सफल भए । प्रतियोगितामा प्रथम हुनेलाई ५ सय अमेरिकी डलर, द्वितीयलाई ३ सय अमेरिकी डलर, तृतीय स्थान हासिल गरेका तीनजना कविलाई जनही २ सय अमेरिकी डलरसहित प्रमाणपत्रले पुरस्कृत गरिएको छ । प्रतियोगितामा विश्वभरीबाट (नेपाली भाषामा रचित) १ सय ६९ वटा कविता प्राप्त भएको र तीमध्ये २५ कविता पहिल...

नेपाल (हेटौंडा) । गजल मञ्चका पूर्व अध्यक्ष दीपक गौतमको एकल गजल वाचन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । शनिबार आयोजित कार्यक्रममा गौतममले २ सत्र गरी कूल १० गजल सुनाउनु भयो । गौतमले ६० र ७० को दशकका साथै नयाँ गजलहरू समेत गरी बहर र बेबहरमा लेखिएका दुवैखाले गजल वाचन तथा गायन गर्नु भयो । कार्यक्रममा नवसर्जक साहित्य चौतारीद्वारा प्रशिक्षित ४ वटा विद्यालयका विद्यार्थीहरूबाट समेत गजल वाचन भएका थिए । गजल मञ्चका अध्यक्ष केशव समर्पणले गौतमका गजलहरूको प्रशंसा गर्दै गजल लेखन कार्यशाला समेत सञ्चालन गराउनु भएकोमा धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभयो । मकवानपुरका साहित्यकारहरू सहभागी रोयल प्यालेस हेटौँडामा आयोजित कार्यक्रमलाई मञ्चका सचिव हरि पौड्यालले सहजीकरण गर्नु भएको हो ।...