भाषा/साहित्य

नेपाल । मुटुरोग विशेषज्ञ डा. राजेन्द्र कोजूद्वारा लिखित पुस्तक ‘मुटुको कथा’ लोकार्पण भएको छ । राजधानीमा मङ्गलबार आयोजित कार्यक्रममा नेत्ररोग विशेषज्ञ डा. सन्दुक रुइत, मुटुरोग विशेषज्ञ डा. भगवान कोइराला, धुलिखेल अस्पतालका कार्यकारी निर्देशक डा. रामकण्ठ माकजू, मुटुरोग चिकित्सक डा. स्मृति शाक्य र अभिनेता हरिवंश आचार्य तथा लेखक डा. कोजूले लोकार्पण गर्नुभयो । बुकहिल प्रकाशनले प्रकाशन गरेको पुस्तकमा मुटुरोग लाग्न नदिन सबैले अवलम्बन गर्नुपर्ने उपाय सरल भाषामा प्रस्तुत गरिएको छ । पुस्तक लेखहरूको सङ्ग्रह हो ।...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) ३४ औँ स्थापना दिवस भव्य रुपले मनाएको छ । अनेसास केन्द्रीय कार्यसमितिका अध्यक्ष सर्वज्ञ वाग्लेको सभापतित्व तथा अनेसासका संस्थापक अध्यक्ष होमनाथ सुवेदी प्रमुख अतिथि रहेको उक्त दिवस समारोहलाई अनेसासका महासचिव राजु सिटौलाले सञ्चालन गरेका थिए भने वरिष्ठ उपाध्यक्ष लालगोपाल सुवेदीले स्वागत मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । समारोहमा अनेसासका माता अर्थात् अनेसासकी संस्थापक सदस्य एवं संस्थापक अध्यक्ष होमनाथ सुवेदीकी धर्मपत्नी नन्दादेवी सुवेदीको शोककाव्यको भिडियो युटुयुबमार्फत सार्वजनिक गरिएको थियो । नन्दा शोककाव्यका लेखक होमनाथ सुवेदी हुन्भने यस काव्यलाई कवि साहित्यकार शिव त्रिपाठीले वाचन गरेका छन् । उक्त शोककाव्यको समीक्षात्मक मन्तव्य समालोचक साहित्यकार महेश पौडेलले दिएका थिए । स्थापना दिवसको अवसरमा अनेसास केन्द्रीय कार्यसमितिले पूर्वअध्यक्षहरुलाई ...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) केन्द्रीय कार्यसमितिले अनेसास महिला समिति (२०२४–०२६) गठन गरेको छ । साहित्यकार उर्मिला निर्दोषीको संयोजकत्वमा १६ सदस्सीय महिला समितिमा सबै महादेशबाट प्रतिनिधित्व हुनेगरी गठन गरिएको कुरा अनेसास केन्द्रीय महासचिव राजु सिटौलाले बताए । समितिका सदस्यहरुमा जर्जिया च्याप्टरबाट अम्बिका लोहनी, क्यान्सस च्याप्टरबाट कल्पना तामाङ्ग, नेपालबाट गीता कार्की र रञ्जना निरौला, अफ्रिका महादेशीय च्याप्टरबाट चन्द्रकला आचार्य, सिकागो च्याप्टरबाट ज्योति अधिकारी, डिसी च्याप्टरबाट तनुजा पोखरेल रहेका छन् । त्यसैगरी जापानबाट दीपा घिमिरे, इजरायलबाट निशा अर्याल, सिक्किमबाट डा. पुष्पा शर्मा, अस्ट्रेलियाबाट भावना पराजुली, बेलायतबाट माया गुरुङ, क्यालिफोर्नियाबाट रीतादेवी प्रधान, नर्वेबाट विष्णुमाया विभु र ह्युस्टनबाट साधना शर्मा रहेका छन् । ...

नेपाल । शनिबार पुस २७ गते बुढ्यौली साहित्य समाज रौतहट–सर्लाहीको आठौँ शृङ्खला सर्लाहीमा सम्पन्न भएको छ । ‘बुढ्यौली बिलौना’ शीर्षकमा माध्यमिक तहका विद्यार्थीलाई कविता लेखन तथा वाचन गराइएको सो कार्यक्रममा सहभागी बाह्रै जना विद्यार्थीहरूलाई कापी तथा कलम उपहारका रूपमा दिइएको थियो । सो कार्यक्रममा नियात्राकार रमेशमोहन अधिकारी, बज्जिका अभियन्ता शिवचन्द्र शाह, सरिता दाहाल, गङ्गाबहादुर दाहाल, यादव प्रसाईँ, शङ्कर झा, श्रीहरि पुडासैनी, डिल्लीरमण भट्टराईलगायतले मन्तव्य व्यक्त गर्नुभएको थियो भने हरिकृष्ण काफ्ले, रामचन्द्र पौडेल, कुमार दाहाल कुसुम, प्रेम घिमिरे, रामचन्द्र कुशवाहा, विन्दा साहनी, रामप्रसाद अधिकारी, राजेश्वरी काफ्ले, मीना देवकोटा, उत्तम दाहाल, सीता पन्थी, हरिकृष्ण बराल, प्रदीप धनञ्जय, जीवन आचार्य, अर्चना काफ्ले लुइँटेल, कविराज सुवेदी, अर्जुन थापा, केदार सिग्देल, नित्यानन्द कँडेल, लक्ष्मण...

–मिथिला अधिकारी– नदिको किनार जस्तै भयो इन्तजारमा जिन्दगी, वार न पार भयो डुब्दै गयो मझधारमा जिन्दगी । कसरी भन्न सक्छौ तिमी आफु बेकसुर छु भनेर, देखायौ जुन र धकेलिदियौ अन्धकारमा जिन्दगी । भो अब नआउ तिमी त्यो नपुंसक दिमाग लियर, फर्किनु छ मैले र चलाउनु छ संसारमा जिन्दगी । खाउँला आँटो पिठो लाउँला पुराना फाटाहरु रमाउनु छैन मलाई डिस्को र वारमा जिन्दगी । हिँउदमा सुकेको बगरमा पनि बर्षामा पानी पर्किन्छ फर्किएर उजिल्याउनु छ कर्मको आधारमा जिन्दगी । –हेटौंडा, नेपाल ।...

नेपाल । इतिहासकार महेशराज पन्तद्वारा लिखित पृथ्वीनारायण शाहबारेको पुस्तक पृथ्वी जयन्तीका दिनबाट बजारमा आएको पब्लिकेसन नेपालयले जनाएको छ । संशोधनमण्डलको नेतृत्वमा रहँदै आएका पन्तले पृथ्वीनारायण शाहको समयका आधिकारिक सामग्री परिशीलन गरी शाहबारे चल्दै आएका विभिन्न भ्रम चिर्दै वस्तुस्थिति खोतल्ने काम पुस्तकमा गरिएको बताउनुभएको छ । उहाँले भन्नुभयो, “यतिबेला यस विषयमा धेरै चासो रहे पनि तात्कालिक सामग्रीका अनुशीलनको अभाव भएकाले यसलाई पुस्तकाकार दिने निधो गरेको हुँ ।” “पुस्तकले पृथ्वीनारायण शाहबारेका धेरै भ्रम र यथार्थ पर्गेल्छ,” पब्लिकेसन नेपालयका सम्पादक विमल आचार्यले भन्नुभयो, “इतिहास अध्येता तथा नयाँ पुस्ताका लागि सजिलो होस् भनेर पृथ्वीनारायण शाहको उपदेशको सम्पूर्ण फोटोसहित पूर्णपाठ पनि पुस्तकमा समाविष्ट छ ।”...

नेपाल (हेटौंडा) । शुक्रबार झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरको ३११औं नियमित साहित्य शृङ्खला श्री कर्मप्राप्ती मावि बकैया–५, मा साहित्यिक प्रशिक्षण गरी सफलता पूर्वक सम्पन्न गरियो । कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि विद्यालयका प्रअ रूद्र दाहाल हुनुहुन्थ्यो भने अतिथिहरू विनु लामा, गितावर आविका शिक्षक गिता तिमल्सिना, माटोकोरी आविका शिक्षक स्नेहा भोम्जन, उत्तमभावना प्राविका शिक्षक पार्वती दाहाल र जयकाली प्राविका शिक्षक याङ्ग्री भोम्जन रहनुभएको थियो । प्रशिक्षणमा सहजीकरण परिवारका सचिव मसान उपासकले गर्नु भयो भने व्यवस्थापन सदस्यहरू विजय दोङ र अमृता लामिछानेले गर्नुभयो । प्रशिक्षणमा कर्मप्राप्ती मावि, गितावर आवि र माटोकोरी आवि गरी ३ वटा विद्यालयका ६५ जना विद्यार्थीहरूको सहभागिता भयो । कार्यक्रमको अन्त्यमा अभिषेक सापकोटाको अध्यक्षतामा ११ सदस्यीय झरना–कर्मप्राप्ती वाल साहित्य समिति गठन गरी प्रशिक्षण कार्यक...

–सुदीपभद्र खनाल– शक्तिका मादले डुब्छन् जसरी क्रूर शासक अहंकारी हुँदा डुब्छ विद्वान् र मित्रको यश गृहस्थ मदले डुब्छ परीले डुब्छ तापस मरेको जीव फर्केला हुन्न विश्वास वापस । सदा फेरिन्छ यो धर्ती सदा फेरिन्छ यो पल लोकको मत फेरिन्छ फेरिन्छन् कुसुमी दल ऋतु फेरिन्छ यो सारा सृष्टि फेरिन्छ हर्पल फेरिन्नन् कहिल्यै किन्तु अहंकारी हृदस्थल । विद्वान् विनयले बाँच्छन् छलले बाँच्छ दुर्जन शासक नीतिले बाँच्छन् गुणले बाँच्छ सज्जन गुरू ज्ञानज्ञ भै बाँच्छन् मुर्ख बाँच्छन् गरी कल आआफ्नै वृत्ति वा रीतले चल्छन् जीव–मण्डल । उज्यालो साँझमा डुब्छ अन्धकार बिहानमा राजा रंक सबै पुग्छ अन्त्यमा त्यो चिहानमा ढुङ्गो नि देवता बन्छ मनले पुजिएपछि देव नै त्रासदी बन्छ आस्थानै सिद्दिएपछि । –अमेरिका ।...

-आरआर चौलागाईं- कम्युनिस्ट पार्टी गरीबहरूको पार्टी हो यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू शोषित पीडित जनताका साथी हुन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू सादा जीवन र उच्च विचारका हुन्छन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू एक पैसा पनि भ्रष्टाचार गर्दैनन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू कमिलाले जस्तै मेहनत गर्छन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू महिलाहरूलाई नराम्रो नजरले हेर्दैनन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू मादक पदार्थ सेवन गरेर नालीमा मुख गाड्दैनन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू जनतासँग सियो र धागो पनि लिँदैनन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू साहित्य, कला र संस्कृतिलाई असाध्यै माया गर्छन् यो पनि एउटा चुट्किला हुन सक्छ । कम्युनिस्टहरू तल्लो वर...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– हेर्दैमा राम्रो चिटिक्क पर्ने नेपाली टोपी यो यै टोपी अब लगाउँछु भन्दा जम्मै शिर छोपियो । यो सानो शिरमा अटाउने टोपी बाबाले किन्दिनू आएछ फुच्चे नेपाली भनी सबैले चिन्दिनू चाहन्छु हिँड्न ढल्काई टोपी नेपाली बनेर नहेप्नू मलाई पाखे र गाउँले, पर्वते भनेर । यो टोपी बाको, गुरुको अनि मामा र काकाको सबैको शिरमा सुहाउँछ चट्ट यो टोपी ढाकाको जोगाउनु पर्ने संस्कृति हाम्रो समय आझको छ मलाई’नि टोपी लगाई हिँड्ने रहर लाझको छ । –भोर्लेटार, लमजुङ ।...