२५ जेष्ठ २०८२, आईतवार

भाषा/साहित्य

गजलः संवादविहीन हुनुहुन्न कुनै पनि नाता

गजलः संवादविहीन हुनुहुन्न कुनै पनि नाता

–धनराज गिरी– संवादविहीन हुनुहुन्न कुनै पनि नाता गलतफहमिले च्यात्ने अति सुन्दर छाता सद्भाव खेती दोहोरो हो कुनै पनि युगमा सिकाउने यही कुरा सरस्वती माता हरेक रङ्ग खास हुने मौसम अनुसार मिल्नुपर्छ फूलहरू नीलासित राता साना साना नदीहरू मिली बन्ने सागर बने सिन्धु अहङ्कारी दूर हुने दाता सुदामा र कृष्ण कथा कण्ठ होला पक्का अमीरसित जमीर भए अब्बल जस्तापाता विश्वासले जोगिने हो सम्बन्धको ग्रन्थ भरोसाले मुस्कानले आहा हुने गाता इमानको विवेकको सबुत हुन्न केही ! मानवता आधार हो, हृदयको हाता ! –चितवन, नेपाल ।...
गाउँ खाने कविताः छाता

गाउँ खाने कविताः छाता

–रमेशचन्द्र घिमिरे– ‘कपडाको छाला रै’छ फलामको हाड खुम्चँदा चैँ लठ्ठी हुने खुल्दा हुने आड’ उत्तर भन्न किन ढिला सोची छिटो भन नत्र भए दस पुर्‍याउँछु तिमी एक, दुई गन । एउटै मात्र खुट्टा हुने हाम्रो काले दाइ दैलाभित्र छिर्न खोज्छ अटाई नअटाई जान्यौ भने यसको उत्तर भन्नु पर्ने हुन्छ नभनिन्जेल मैले एक, दुई गन्नु पर्ने हुन्छ । बाले प्रश्न लगातार सोद्धा भएँ जिल्ल उत्तर भन्छु तर उत्तर नमिल्ला कि मिल्ला ? घामपानीमा जसको हुन्छ मिठो प्यारो नाता उत्तर यही हो पानी पर्दा ओढ्नुपर्ने छाता । –भोर्लेटार, लमजुङ ।...
नारी दिवसको अवसरमा स्रष्टा सम्मान र लघुकथा सम्बन्धी बहस कार्यक्रम सम्पन्न

नारी दिवसको अवसरमा स्रष्टा सम्मान र लघुकथा सम्बन्धी बहस कार्यक्रम सम्पन्न

नेपाल । नारी दिवसको अवसरमा बिहीबार स्रष्टा सम्मान र लघुकथा सम्बन्धी बहस कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । कार्यक्रमको पहिलो सत्रमा नारी स्रष्टा समाज नेपालले सम्मान तथा पुरस्कार कार्यक्रम गरेको हो । मैतिदेवी चोकमा ३२ वर्षदेखि मकै बेचेर आफ्ना सन्तानलाई उच्च स्थान पुर्‍याउन सफल श्रमजीवी नारी मीना घिमिरेको प्रमुख आतिथ्यतामा उक्त कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो । कार्यक्रममा स्थिति लम्साल बाल स्रष्टा पुरस्कार– २०८१ बाट एभरेस्ट स्कुल भक्तपुरकी सिल्भिया खड्का र अक्सिजन कवि धनकुटे बालकृष्ण लक्ष्मी अधिकारी पुरस्कार–२०८१ बाट देवीप्रसाद घिमिरेलाई सम्मान प्रदान गरिएको छ । विभिन्न क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिनुहुने नारी स्रष्टातर्फ पत्रकार सविता शर्मा, नविना श्रेष्ठ, साहित्यकार मन्दिरा मधुश्री, लता केसी, कालिका त्रिपाठी पन्त र रञ्जु खनाललाई सम्मान गरिएको छ । कार्यक्रमको सहजिकरण रञ्जना पराजुली लम्सालले गर्नु...
रेणुका भट्टराई ‘मञ्जरी’ द्वारा लिखित ‘मेरो हजुर’ शोककाव्यको लोकार्पण

रेणुका भट्टराई ‘मञ्जरी’ द्वारा लिखित ‘मेरो हजुर’ शोककाव्यको लोकार्पण

नेपाल । रेणुका भट्टराई ‘मञ्जरी’ द्वारा लिखित ‘मेरो हजुर’ शोककाव्यको लोकार्पण तथा झ्याउरे बृहत् छन्द लयको कवितावाचन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानका पूर्वसदस्यसचिव प्रा. जगतप्रसाद उपाध्याय, प्राडा हेमनाथ पौड्ललगायतले संयुक्त रूपमा कृति लोकार्पण गर्नुभएको थियो । प्रतिष्ठानका पूर्वसदस्यसचिव उपाध्यायले साहित्यकार तथा पत्रकार बिके पाल्पालीको योगदानको चर्चा गर्दै चौथो वार्षिक स्मृति दिवसका सन्दर्भमा उहाँले नेपाली भाषा, साहित्य र पत्रकारितामार्फत गरेको योगदानको प्रशंसा गर्नुभयो । कम उमेरमा उहाँलाई गुमाउँदा ठुलो क्षति भएको बताउँदै उहाँको स्मृतिमा लेखिएको शोककाव्यले उहाँलाई अझै जीवन्तता दिएको बताउनुभयो । ...
नेतृ विन्दा पाण्डेद्वारा लिखित ‘भुइँमान्छे’ पुस्तक सार्वजनिक

नेतृ विन्दा पाण्डेद्वारा लिखित ‘भुइँमान्छे’ पुस्तक सार्वजनिक

नेपाल । निलम्बित नेकपा (एमाले) स्थायी समिति सदस्य विन्दा पाण्डेद्वारा लिखित पार्टीको इतिहास झल्कने ‘भुइँमान्छे’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । कोअर्डिनेसन केन्द्रदेखि माले हुँदै नेकपा (एमाले) सम्मको राजनीतिक यात्रामा आम कार्यकर्ताको योगदान समेटिएको पुस्तक ‘भुइँमान्छे’ झापामा आयोजित कार्यक्रममा बुधबार सार्वजनिक भएको हो। नेकपा एमालेकी निलम्बित स्थायी समिति सदस्य पाण्डेको पुस्तक ‘भुइँमान्छे’ झापा र इलामको सीमाना बधस्थल सुखानीमा कार्यक्रम गरेर सार्वजनिक गरिएको हो। सुखानी हत्याकाण्डलाई हरेक वर्ष कम्युनिस्टले कम्युनिस्ट आन्दोलनको इतिहासका रूपमा सम्झने गरेका छन्। ४७ वर्षअघि कम्युनिस्ट आन्दोलनका क्रममा पाँच जनाले सहादत प्राप्त गरेको घटना ‘सुखानी काण्ड’ले परिचित छ। कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई उचाइमा पुर्‍याउने झापा विद्रोह लगायत मुलुकका विभिन्न स्थानमा भएका तात्कालीन घटनामा आम कार्यकर्ताको भूमिका पुस्तकमा...
एनआरएनए अमेरिकाले कविता प्रतियोगिता आयोजना गर्ने

एनआरएनए अमेरिकाले कविता प्रतियोगिता आयोजना गर्ने

अमेरिका । गैरआवासीय नेपाली संघ राष्ट्रिय समन्वय परिषद् अमेरिका नेपाली भाषा साहित्य समितिले कविता प्रतियोगिता गर्ने भएको छ । के म नेपाली हैन र ? शीर्षकमा कविता प्रतियोगिता गर्न लागिएको हो । प्रतियोगितामा प्रथम हुनेलाई ६००, दोस्रो हुनेलाई ४००, तेस्रो हुनेलाई ३०० डलर र अरु उत्कृष्ट ३ जनालाई १०० डलरका दरले सान्त्वना पुरस्कार प्रदान गरिने छ । उक्त प्रतियोगितामा विश्वभरका नेपालीभाषी कविहरुले सहभागिता जनाउन सक्नेछन् । कविता बढीमा २०० शब्दको हुनु पर्नेछ । सहभागिता जनाउन इच्छुकहरुले यही चैत १८ गतेसम्म कविता पठाउन सक्ने छन् । ...
‘केपी शर्मा ओलीः सपना, संघर्ष र संकल्प’ पुस्तकको लोकार्पण

‘केपी शर्मा ओलीः सपना, संघर्ष र संकल्प’ पुस्तकको लोकार्पण

नेपाल । पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली अब्बल राजनेता र कुशल रणनीतिकार रहेको आफ्नो निश्कर्ष सुनाउनु भएको छ । नेकपा एमालेका नवनियुक्त केन्द्रीय प्रचार तथा प्रकाशन बिभागका सचिव गणेश पाण्डेको सम्पादनमा पकाशन भएको बिभिन्न लेखहरुको संगालो ‘केपी शर्मा ओलीः सपना, संघर्ष र संकल्प’ पुस्तकको लोकार्पण कार्यक्रममा बोल्दै पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले ओली नेपालको विशिष्ट राजनीतिज्ञ भएको बताउनु भयो । उहाँले एमाले अध्यक्ष ओली मुलुकको सामाजिक आर्थिक समृद्धि अभियानको कुशल नेतृत्वकर्ता भएको बताउनु भयो । ‘म राष्ट्रपति हुँदा उहाँ प्रधानमन्त्री हुनुभएको थियो । त्यसबखत उहाँले मुलुकको कार्यकारी प्रमुखको भूमिका निर्वाह गर्नुभएको समन्वयात्मक भूमिका, राजनीतिक स्थिरताको लगि खेल्नुभएको भूमिकालगायतमा देखिएको उहाँको हुटहुटी मैले नजिकबाट नियालेको छु,’ भण्डारीले भन्नुभयो । उहाँले ओलीमा दे...
प्राध्यापक पी खरेलको नयाँ पुस्तक सार्वजनिक

प्राध्यापक पी खरेलको नयाँ पुस्तक सार्वजनिक

नेपाल । प्राध्यापक पी खरेलको नयाँ पुस्तक ‘डेमोक्रेसी रप्चर, च्यानल क्याप्चर बिनिथ एन्ड बियोन्ड दी बोडर्स’ सार्वजनिक गरिएको छ । राजधानीमा सोमबार आयोजित कार्यक्रमबिच त्रिभुवन विश्वविद्यालयका शिक्षाध्यक्ष प्राडा खड्ग केसी, पत्रकारिता तथा आमसञ्चार केन्द्रीय विभागका प्रमुख डा। कुन्दन अर्याल, प्राध्यापक खरेललगायतले सो पुस्तकलाई संयुक्त रूपमा सार्वजनिक गर्नुभयो । शिक्षाध्यक्ष प्राडा केसीले प्राध्यापक खरेलको लेखकीय क्रियाशीलता र लगनशीलता अरूका लागि उत्प्रेरणाको काम गरिरहेको चर्चा गर्नुभयो । प्राध्यापन पेसामा खरेल एक ‘आइकन’ रहनुभएको चर्चा गर्दै उहाँले सार्वजनिक पुस्तकले अध्ययन, अध्यापनमा अनुशासनको पाठ सिकाउने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । अध्ययन, अध्यापनका लागि पुस्तक उपयोगी रहेको उहाँको भनाइ थियो । लेखक तथा प्राध्यापक खरेलले पूरा जीवनै अध्ययन र लेखनमा लगाउनुभएको चर्चा गर्दै उहाँले सार्वजनिक पुस्तकल...
भीम विराग प्रतिष्ठानद्वारा विभिन्न विधाका ११ जना स्रष्टा सम्मानित

भीम विराग प्रतिष्ठानद्वारा विभिन्न विधाका ११ जना स्रष्टा सम्मानित

नेपाल (हेटौंडा) । मकवानपुरको अग्रणी साहित्यिक संस्था भीम विराग सङ्गीत साहित्य कला प्रतिष्ठान नेपालले एकै मञ्चमा विभिन्न विधाका ११ जना स्रष्टालाई सम्मान गरेको छ । प्रतिष्ठानले विशेष साङ्गीतिक तथा पुरस्कार समर्पण समारोहको आयोजना गर्दै शनिबार हेटौँडामा चार जनालाई राष्ट्रिय पुरस्कार र अन्य सात जनालाई विभिन्न विधामा पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान गरेको हो । प्रतिष्ठानले यस वर्षको भीम विराग राष्ट्रिय साहित्य पुरस्कार काठमाडौंका साहित्यकार माया ठकुरीलाई प्रदान गरेको छ । यस्तै, राष्ट्रिय सङ्गीत पुरस्कार रुपन्देहीका गायक हेमन्त शर्मा, राष्ट्रिय कला पुरस्कार मकवानपुरका कलाकार भोलाराज सापकोटा र राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कार काठमाडौंका पत्रकार ठाकुर बेल्वासेलाई प्रदान गरिएको छ । यी सबै पुरस्कारको राशि जनही २५ हजार रुपियाँ रहेको छ । यस्तै २० हजार रुपियाँ राशिको रामकृष्ण बानिया स्मृति लोक सङ्गीत पुरस्कार...
बालकविता: गट्टा खेल्ने साथी

बालकविता: गट्टा खेल्ने साथी

-रमेशचन्द्र घिमिरे- किन घुर्की लगाउँछ्यौ मर्काएर घाँटी ? खोजी आऊ अनिता गट्टा खेल्ने साथी गट्टा फिँजाई भुईंमा टाउको कर्काई खेलिन् साथी निताले ओर्काई फर्काई एक् टिप्पे र दुई टिप्पे अनि अचारचाटी खेल्दैछु म हेर्दै जाऊ गट्टा खेल्ने साथी खेल्दाखेल्दै थाकेँ म खाऊँ कि खाजा निम्की ? एक् छिनपछि खेल्ने हो मैले इम्की-छिम्की आँखा छली सुनिता नबन है बाठी झेल् नगरी खेल्न आऊ गट्टा खेल्ने साथी घोडे गुफा खेलौँ है खेलौँ गट्टाच्यापी ढ्यापु, च्यापु, घर् लिपी दुल्के, पन्जाछापी गीता अनि बिनिता मनिता छिन् जाती भोलि फेरि जुटौँ है गट्टा खेल्ने साथी ! - भोर्लेटार, लमजुङ ।...